Dzisiaj zaglądamy pod maskę polskiego SSD w postaci GOODRAM PX700. Analizujemy jakich podzespołów użyto oraz jak wygląda wydajność i temperatury. A wszystko to w odniesieniu do konkurencji, wraz z porównaniem cen.
W sklepach można znaleźć obecnie całe zatrzęsienie podzespołów komputerowych od dużych i małych firm z całego świata. Nie da się jednak zaprzeczyć, że dominują głównie sprzęty od producentów z Azji, zwłaszcza Chin i Tajwanu. Na szczęście od tej reguły są wyjątki. Jeden z nich to polska firma Wilk Elektronik S.A., znana lepiej dzięki markom takim jak GOODRAM oraz IRDM. Polacy specjalizują się w pamięciach - SSD, moduły RAM, pendrive'y, karty pamięci. Mowa zarówno o niskiej, średniej, jak i wysokiej półce cenowo-wydajnościowej dla segmentu konsumenckiego i przemysłowego.
Niedawno sprawdzaliśmy ich pamięci RAM skierowane do graczy, czyli IRDM DDR5. Dzisiaj zaś pora się przyjrzeć nośnikowi półprzewodnikowemu do codziennego użytku, który ma się sprawdzić zarówno podczas grania, jak i pracowania. Mowa o modelu GOODRAM PX700, który debiutował na rynku pod koniec ubiegłego roku. Jest to SSD w formacie M.2 2280, który korzysta z interfejsu PCI Express 4.0 x4 i protokołu NVMe 1.4. Do wyboru są modele o pojemności 1, 2 i 4 TB.
Polacy nie są zbyt wylewni, jeśli chodzi o specyfikację. Na stronie producenta znajdziemy tylko informację o zastosowaniu pamięci 3D NAND oraz deklaracje dotyczące wydajności. W przypadku naszego egzemplarza testowego, czyli GOODRAM PX700 2 TB, mowa o do 7400 MB/s dla zapisu i do 6500 MB/s dla odczytu sekwencyjnego. Całość dopełnia 5 lat gwarancji.
Jednak dokładna analiza pozwala odkryć nieco więcej informacji. Testowany SSD korzysta z czarnego PCB o konstrukcji jednostronnej. Niestety widoczna naklejka to tylko naklejka, nie jest to blaszka pełniąca rolę niewielkiego radiatora. Zastosowany kontroler to Maxiotek MAP1602A, czyli rozwiązanie 4-kanałowe wykonane w litografii 12 nm od TSMC. Doprawiono to 232-warstwowymi kośćmi 3D TLC NAND od YMTC. Brak tutaj pamięci DRAM, ale jest HMB (64 MB).
GOODRAM PX700 (2 TB)
W skład redakcyjnej platformy testowej Telepolis wchodzą podzespoły z wyższej półki. Jesteśmy więc przygotowani na prawie wszystko, co producenci przygotowali dla rynku konsumenckiego. Komputer oparty został o topowy model procesora z rodziny Intel Raptor Lake Refresh (14. generacja). Dokładna specyfikacja prezentuje się następująco:
Testy przeprowadzamy zawsze na aktualnym systemie Windows 10. Programy działające w tle są ograniczane do niezbędnego minimum, a aplikacje do zarządzania podzespołami są wyłączone. Ma to na celu zapewnienie stałych warunków pomiarowych i wyeliminowanie zmiennych. Każdy test przeprowadzany jest kilkukrotnie (od 5 do 10 razy), a następnie wyciągana jest średnia wartość.
Do pomiarów użyliśmy popularnych i sprawdzonych programów w najnowszych wersjach, mowa o CrystalDiskMark, PCMark 10 oraz 3DMark. Prócz tego nie zabrakło testów praktycznych, z wykorzystaniem przygotowanych przez nas specjalnie paczek plików, które odpowiadają zwykłemu użytkowaniu:
Pierwszy test ma na celu sprawdzenie deklaracji producenta dotyczących prędkości odczytu i zapisu. Przeprowadzany jest przy przy użyciu popularnego programu CrystalDiskMark. Pomiary miały miejsce nie na ustawieniach domyślnych, a w profilu pod SSD typu NVMe. Sprawdzone zostały trzy różne paczki – 16 MiB, 1 GiB oraz 32 GiB. Każdy pomiar wykonany został pięciokrotnie w trzech seriach. Następnie całość została zsumowana by obliczyć średnią.
W przypadku odczytu sekwencyjnego widzimy bardzo wysokie wyniki, zbliżone do innych modeli tego producenta oraz droższej oferty konkurencji. Trzeba jednak podkreślić, że transfery te odstają od deklaracji producenta, który obiecywał nam "do 7400 MB/s". Jest to różnica na poziomie ok. 7%, a więc zauważalna, ale nic o co warto byłoby kruszyć kopię. Co więcej mało, które SSD PCIe 4.0 x4 na rynku oferuje więcej.
Zapis sekwencyjny w GOODRAM PX700 równie wygląda bardzo dobrze, a średnia prędkość na poziomie 6335 MB/s jest zdecydowanie bliżej deklaracji w specyfikacji, gdzie mowa o "do 6500 MB/s". Co ważne udaje się przegonić kilka wyżej pozycjonowanych i droższych modeli firm takich jak Seagate czy Western Digital.
Kolejna seria testów dotyczy znowu odczytu i zapisu, acz tym razem losowego. Tutaj sporo testowanych SSD zalicza duże spadki. I to właśnie tego typu prędkości będzie obserwować większość użytkowników na co dzień.
W przypadku odczytu i zapisu losowego GOODRAM PX700 radzi sobie zdecydowanie gorzej. Oczywiście trudno nazwać wartości około 3100 i 3700 MB/s złymi, ale na rynku dostępne są prawie dwukrotnie wydajniejsze propozycje. I to nawet w obrębie oferty tej samej firmy. Skąd taka różnica? Cóż, to nośnik typu DRAMless - niska cena nie bierze się z powietrza.
Benchmarki często są określane jako „puste cyferki”. Prawda jest jednak taka, że o ile część z nich faktycznie nie ma większego sensu, tak na rynku nadal jest kilka sprawdzonych rozwiązań posiadających powtarzalne scenariusze. Jednym z nich jest PCMark 10 z testem „Full Drive Benchmark”. Zapisuje on około 204 GB danych, mierzy prędkości i czasy dostępu oraz co ważne – trwa ponad godzinę, a to pozwala wykryć nośniki mające problemy z wysokimi temperaturami.
Kolejny z wybranych przez nas programów testowych również pochodzi od firmy UL Benchmarks. Mowa o znanym i cenionym 3DMarku z mniej znanym scenariuszem „Storage Benchmark”. Jest on zauważalnie krótszy niż w przypadku PCMark 10 i nastawiony bardziej pod graczy. Obejmuje siedem różnych testów w skład których wchodzi:
Zarówno 3DMark, jak i PCMark 10 potwierdzają, że GOODRAM PX700 nadaje się do komputerów używanych do pracy oraz maszyn typowo gamingowych. Czasy dostępu są niskie, transfery stabilne, a brak pamięci podręcznej nie przeszkadza przy kopiowaniu mniejszych i średnich plików. Innymi słowy aplikacje i gry (oraz mapy w nich) wczytują się szybko, a komputer jest responsywny. Podobne wyniki oferuje tylko droższy Kingston KC3000, dość niszowy i trudno dostępny Solidimg P44 Pro oraz ADATA ze swoją propozycją z nowszym interfejsem PCI Express 5.0 x4.
Pora skończyć ze sztucznymi testami, a przejść do testów praktycznych. Na start bierzemy scenariusz z kopiowaniem małych plików. Posłużyła nam do tego specjalnie przygotowana paczka składająca się z 12 500 zdjęć w formacie *.jpg. Mowa o różnych rozdzielczościach i rozmiarach (od 72 KB do 50 MB), acz większość to standardowe grafiki o wielkości od 1 do 5 MB. Jak w każdym przypadku test przeprowadzany był kilkukrotnie, a następnie wyciągana była średnia.
Mimo niższej ceny, GOODRAM PX700 nie ma większych problemów przy kopiowaniu małych plików, oferując wydajność na poziomie flagowych modeli PCIe 4.0 x4 innych producentów. Sporą zasługą tego jest zastosowany kontroler i kości NAND, które się osiągają przesadnie wysokich temperatur, ale o tym będzie za chwilę.
Podczas kopiowania średnich plików mowa o folderze z trzema filmami w formacie *.mkv, każdy o wadze 16 GB co daje nam łącznie pond 48 GB. Ponownie test wykonywany był w obrębie tego samego nośnika, kilka razy dla wyciągnięcia średniej arytmetycznej. Krótszy czas kopiowania oznacza lepszy wynik.
Również w przypadku średnich i dużych plików jest OK, trudno tutaj coś więcej powiedzieć. GOODRAM PX700 bynajmniej nie podbija naszych wykresów wydajności, ale nie ma się też czego wstydzić plasując po środku stawki. Różnice względem droższych SSD są kosmetyczne. Bez stopera w dłoni nikt nie zauważy, że kopiowanie jest dłuższe o sekundę czy dwie.
Znamy już osiągi GOODRAM PX700, ale jak wyglądają temperatury? W końcu to one mają wpływ na żywotność naszego sprzętu. Nie jest tajemnicą, że wydajne SSD lubią się grzać. Zwłaszcza w ciasnych miejscach jak laptop czy konsola. Pomiary przeprowadzałem przy długotrwałym kopiowaniu plików w dobrze wentylowanej, zamkniętej obudowie komputerowej. Żaden z nośników nie znajdował się pod kartą graficzną – wszystkie były odsłonięte. Temperatura w pomieszczeniu wynosiła 25°C.
GOODRAM PX700 zdecydowanie nie jest gorącym SSD i sprawdzi się zarówno w komputerze stacjonarnym, laptopie jak i konsoli. Podczas naszych tortur nie udało mi się przekroczyć bariery 73°C. Co prawda trudno to nazwać niskimi temperaturami, ale warto podkreślić, że w codziennym użytkowaniu (gry, kopiowanie plików) częściej obserwowałem wartości około 60-64°C. Szkoda, że naklejka nie jest blaszko-radiatorem.
GOODRAM PX700 to bardzo ciekawy i udany nośnik półprzewodnikowy, który sprawdzi się zarówno w komputerze do pracy biurowej, jak i grania. Przykuł on moją uwagę już w momencie zapowiedzi za sprawą deklaracji o wysokiej wydajności i niskiej cenie. Producent jednak nie chwalił się zastosowanymi podzespołami. Teraz już wiemy, że Polacy sięgnęli po chińskie części - kontroler Maxiotek MAP1602A oraz 232-warstwowe 3D TLC NAND od YMTC. Nie ma w tym nic złego, bo sporo SSD na rynku korzysta z takiego połączenia (m.in. Patriot, Acer, Hikvision).
Patrząc na wydajność wygląda to bardzo dobrze. W przypadku transferów sekwencyjnych osiągamy ok. 6887 MB/s, zbliżając się do deklaracji ze specyfikacji. Nieco gorzej jest w przypadku operacji losowych, gdzie notujemy ok. 3744 MB/s. Bynajmniej nie ma mowy o złych wynikach, ale na rynku są wydajniejsze propozycje. Największą kulą u nogi jest brak pamięci DRAM, a więc w określonych warunkach i przy dużych plikach, obserwować możemy dużo niższe prędkości. Przykładowo w CrystalDiskMark, próbce 32 GB i dziewięciu powtórzeniach da się spaść do 430 MB/s. Oczywiście o to ekstremum, którego w domowych warunkach raczej się nie zobaczy, ale warto mieć to na uwadze składając np. stację roboczą.
Nie ma tutaj większych problemów z temperaturami - oprogramowanie SSD wydaje się dość dobrze zarządzać napięciami. W najgorszych warunkach obserwowaliśmy 73°C, ale w codziennym zastosowaniu było to bliżej 60-64°C. A brak dużego radiatora umożliwia prosty i wygodny montaż GOODRAM PX700 w laptopach i konsolach. Szkoda jednak, że naklejka nie jest w formie blaszki - to zawsze parę stopni mniej w ciasnych miejscach i/lub nieprzewiewnych obudowach.
GOODRAM PX700 w wersji 2 TB można obecnie kupić za około 599 złotych, a dopełnia to 5 lat gwarancji ograniczonej współczynnikiem zapisanych danych (1200 TB). To całkiem niezłe warunki, ale na rynku są lepsze propozycje. Przykładowo Patriot Viper VP4300 Lite, na dokładnie tych samych podzespołach, oferuje identyczną wydajność i niższe temperatury. A można go kupić już za 519 złotych i dostać gwarancję z wyższy limitem TBW.
Zalety:
Wady:
Źródło zdjęć: Telepolis / Przemysław Banasiak
