DAJ CYNK

Prawdziwy hit w mObywatel. Korzysta już 4 mln Polaków

Marian Szutiak

Prawo, finanse, statystyki

Prawdziwy hit w mObywatel. Korzysta już 4 mln Polaków

Czerwiec 2024 roku przyniósł ważną zmianę dla Polaków. Od tego miesiąca wszystkie instytucja finansowe czy operatorzy telekomunikacyjni muszą weryfikować, czy ich klienci, chcący na przykład wziąć pożyczkę czy wyrobić duplikat karty SIM, mają zastrzeżony PESEL. A z możliwości zastrzeżenia numeru PESEL, jak podaje Ministerstwo Cyfryzacji, skorzystały już 4 miliony osób.

W obliczu rosnącej liczby oszustw finansowych, zastrzeżenie numeru PESEL może stać się kluczowym narzędziem do ochrony tożsamości i zabezpieczenia posiadanego majątku. Zgodnie z nowymi przepisami, instytucje finansowe muszą weryfikować przed udzieleniem kredytu lub pożyczki, czy PESEL danej osoby został zastrzeżony. Ma to chronić obywateli przed konsekwencjami finansowymi wynikającymi z nieautoryzowanych działań z wykorzystaniem ich tożsamości.

Zastrzeżenie numeru PESEL to prosta i, przynajmniej w teorii, skuteczna metoda ochrony przed nieuprawnionym wykorzystaniem danych osobowych. W przypadku, gdy ktoś bezprawnie zaciągnie kredyt lub pożyczkę na zastrzeżony numer PESEL, poszkodowany nie będzie ponosił odpowiedzialności finansowej. Jest to szczególnie ważne wtedy, gdy oszuści będą próbować wykorzystać cudzą tożsamość do uzyskania korzyści majątkowych.

Jak zastrzec PESEL?

Swój PESEL można zastrzec na trzy rżne sposoby:

  • w aplikacji mObywatel 2.0, co wymaga kilku kliknięć i trwa dosłownie kilka sekund,
  • na stronie mobywatel.gov.pl, co również jest szybkie i nie wymaga wychodzenia z domu,
  • w odpowiednim urzędzie, dla osób, które wolą to zrobić osobiście lub mają problemy z użyciem dwóch wcześniejszych metod.

Proces zastrzegania numeru PESEL jest bezpłatny i dobrowolny. Aby móc z niego skorzystać, należy być pełnoletnim i posiadać pełną zdolność do czynności prawnych.

Jak wynika z informacji przedstawionych przez Ministerstwo Cyfryzacji, z możliwości zastrzeżenia numeru PESEL skorzystały już 4 miliony Polaków.

O tym warto wiedzieć!

Po zastrzeżeniu numeru PESEL, jego posiadacz nadal może z niego korzystać, ponieważ nie wpływa to na:

  • sprawy urzędowe, np. wzięcie ślubu, zameldowanie się czy wyrobienie dokumentów,
  • sprawy zdrowotne, np. wizyty u lekarza, pobyt w szpitalu czy wykupienie recepty,
  • udział w wyborach,
  • ważność dokumentów, np. dowodu osobistego, paszportu czy prawa jazdy,
  • korzystanie z profilu zaufanego,
  • podróżowanie, np. przekraczanie granicy, latanie samolotem czy kupowanie biletów,
  • wykonywanie czynności służbowych, np. podpisywanie umów w pracy,
  • korzystanie z usług poczty; Poczta Polska może ubiegać się o dostęp do weryfikacji zastrzeżenia w rejestrze, ale nie ma takiego obowiązku ustawowego.

Zastrzeżenie numeru PESEL należy cofnąć w większości przypadków, jeżeli jego posiadacz chce:

  • otworzyć nowy rachunek bankowy (konto oszczędnościowe lub oszczędnościowo-rozliczeniowe),
  • wziąć kredyt lub pożyczkę,
  • kupić coś na raty, kiedy oznacza to wzięcie kredytu konsumenckiego,
  • podpisać akt notarialny dotyczący nieruchomości, np. gdy sprzedaje lub kupuje nieruchomość,
  • otrzymać kopię swojej karty SIM (to ważne, bo taka kopia może pozwolić przestępcom autoryzować transakcje bankowe kodem SMS),
  • wypłacić w placówce bankowej większą kwotę pieniędzy, t.j. powyżej trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, co na dzień 1 czerwca 2024 roku wynosiło 12726 zł. W takim przypadku należy cofnąć zastrzeżenie przed wydaniem bankowi dyspozycji o wypłatę gotówki w tak dużej kwocie. Jeśli się tego nie zrobi, bank wstrzyma wypłatę gotówki na 12 godzin, nawet pomimo cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w tym czasie.

Cofnięcie zastrzeżenia jest natychmiastowe i odbywa się  w czasie rzeczywistym, również w nocy i w dni wolne od pracy. Zastrzeżenie można więc cofnąć nawet czekając w kolejce do banku. Warto jednak pamiętać, by robić to z rozwagą: zastrzeżenie można cofnąć w każdej chwili, ale aby ponownie zastrzec PESEL, należy zaczekać pół godziny. Taka przerwa ma chronić przed tym, aby przez przypadek albo dla zabawy nie zmieniać statusu zastrzeżenia wielokrotnie w ciągu kilku minut. Może przyczyniać się to także do nadużyć oraz wprowadzać w błąd instytucje, które mają obowiązek sprawdzania numeru PESEL.

W aplikacji mObywatel 2.0 można cofnąć zastrzeżenie PESEL na dwa sposoby:

  • bezterminowo – oznacza to, że PESEL przestanie być chroniony aż do czasu ponownego zastrzeżenia,
  • czasowo – w tej opcji aplikacja poprosi użytkownika o wyznaczenie dnia i godziny, kiedy to jego PESEL zostanie automatycznie zastrzeżony. Dzięki temu nie trzeba pamiętać o ponownym włączeniu ochrony.

Zobacz: Zastrzeżony PESEL i zgubiony telefon – co dalej? To nie takie proste
Zobacz: PESEL: od czerwca ważna zmiana. Rząd wyjaśnia wątpliwości

Chcesz być na bieżąco? Obserwuj nas na Google News

Źródło zdjęć: Anna Rymsza / Telepolis.pl

Źródło tekstu: Ministerstwo Cyfryzacji