DAJ CYNK

Unia wskazuje bardzo duże platformy oraz wyszukiwarki internetowe

Marian Szutiak

Prawo, finanse, statystyki

Unia wskazuje bardzo duże platformy internetowe oraz wyszukiwarki

Komisja Europejska przyjęła pierwsze decyzje na podstawie wprowadzonego w ubiegłym roku aktu o usługach cyfrowych. W ten sposób poznaliśmy 17 bardzo dużych platform internetowych oraz dwie bardzo duże wyszukiwarki internetowe.

16 listopada 2022 roku wszedł w życie unijny akt o usługach cyfrowych. Jest to zbiór przepisów, które dotyczą platform internetowych działających na obszarze Unii Europejskiej oraz wszystkich innych usług cyfrowych, łączących konsumentów z towarami, usługami lub treściami. Ustanowiono w nim nowe, szeroko zakrojone obowiązki dla platform internetowych w zakresie ograniczania szkodliwych zjawisk i przeciwdziałania zagrożeniom w Internecie, wprowadzono silne zabezpieczenia praw użytkowników stosownych usług, a także objęto platformy cyfrowe jedynymi w swoim rodzaju ramami dotyczącymi przejrzystości i rozliczalności. Opracowany jako jednolity dla całej UE zbiór przepisów, akt ten ma zapewnić nowe możliwości ochrony użytkowników, a przedsiębiorstwom zagwarantuje pewność prawa na całym jednolitym unijnym rynku.

Zobacz: Unijny akt o usługach cyfrowych wchodzi w życie

Bardzo duże platformy i wyszukiwarki internetowe

Komisja Europejska przyjęła właśnie pierwsze decyzje o wyznaczeniu w ramach aktu o usługach cyfrowych. Dzięki temu dostaliśmy zestaw bardzo dużych platform internetowych oraz bardzo dużych wyszukiwarek internetowych, które mają co najmniej 45 milionów aktywnych użytkowników miesięcznie. Na listę bardzo dużych platform internetowych trafiły:

  • Alibaba AliExpress,
  • Amazon Store,
  • Apple AppStore,
  • Booking.com,
  • Facebook,
  • Google Play,
  • Google Maps,
  • Google Shopping,
  • Instagram,
  • LinkedIn,
  • Pinterest,
  • Snapchat,
  • TikTok,
  • Twitter,
  • Wikipedia,
  • YouTube,
  • Zalando.

Lista bardzo dużych wyszukiwarek internetowych jest krótsza i zawiera dwie pozycje:

  • Bing,
  • Google Search.

Wymienione wyżej platformy zostały wyznaczone na podstawie danych dotyczących użytkowników, które musiały opublikować do 17 lutego 2023 roku.

Co dalej?

Po wyznaczeniu przedsiębiorstwa, do których należą wskazane platformy, będą musiały w ciągu czterech miesięcy wywiązać się z pełnego zestawu nowych obowiązków wynikających z aktu o usługach cyfrowych. Mają one na celu wzmocnienie pozycji i ochronę użytkowników w Internecie, w tym małoletnich, poprzez nałożenie na wyznaczone usługi wymogu oceny i ograniczania ryzyka systemowego oraz zapewnienia solidnych narzędzi moderowania treści. Są to:

  • Większe upodmiotowienie użytkowników:
    • użytkownicy otrzymają jasne wytłumaczenie, dlaczego rekomendowane im są określone treści, i będą mieli prawo do rezygnacji z systemów rekomendacji opartych na profilowaniu,
    • użytkownicy będą mogli łatwo zgłaszać nielegalne treści, a platformy będą musiały przetwarzać takie zgłoszenia z należytą starannością,
    • reklamy nie mogą być wyświetlane na podstawie wrażliwych danych użytkownika (takich jak pochodzenie etniczne, poglądy polityczne lub orientacja seksualna),
    • platformy muszą oznaczać wszystkie reklamy i informować użytkowników o tym, kto je promuje,
    • platformy muszą zapewnić zrozumiałe i proste streszczenie warunków korzystania z usług w językach państw członkowskich, w których działają.
  • Wysoka ochrona małoletnich: 
    • platformy będą musiały przeprojektować swoje systemy, aby zapewnić wysoki poziom prywatności, ochrony i bezpieczeństwa małoletnich,
    • reklama ukierunkowana i oparta na profilowaniu dzieci nie jest już dozwolona,
    • specjalne oceny ryzyka, w tym dotyczące negatywnego wpływu na zdrowie psychiczne, będą musiały zostać przekazane Komisji cztery miesiące po wyznaczeniu i podane do wiadomości publicznej najpóźniej po roku,
    • platformy będą musiały przeprojektować swoje usługi, w tym interfejsy, systemy rekomendacji, warunki korzystania z usług, aby ograniczyć te zagrożenia.
  • Bardziej staranne moderowanie treści, mniej dezinformacji:
    • platformy i wyszukiwarki muszą przeciwdziałać ryzyku związanemu z rozpowszechnianiem nielegalnych treści w Internecie oraz negatywnym skutkom dla wolności wypowiedzi i informacji,
    • platformy muszą mieć jasne warunki oraz egzekwować je z należytą starannością i w sposób niearbitralny,
    • platformy muszą posiadać mechanizm umożliwiający użytkownikom zgłaszanie nielegalnych treści i szybkie reagowanie na powiadomienia,
    • platformy muszą analizować konkretne zagrożenia i wprowadzać środki ograniczające ryzyko – na przykład w odniesieniu do rozprzestrzeniania dezinformacji i nieautentycznego korzystania z usługi.
  • Większa przejrzystość oraz odpowiedzialność:
    • platformy muszą zapewnić, aby ich oceny ryzyka i zgodność ze wszystkimi zobowiązaniami wynikającymi z aktu o usługach cyfrowych były poddawane zewnętrznemu i niezależnemu audytowi,
    • będą musiały zapewnić naukowcom dostęp do publicznie dostępnych danych; później ustanowiony zostanie specjalny mechanizm dla zweryfikowanych naukowców,
    • będą musiały publikować repozytoria wszystkich reklam dostarczanych na ich interfejsie,
    • platformy muszą publikować sprawozdania z przejrzystości na temat decyzji dotyczących moderowania treści i zarządzania ryzykiem.

Najpóźniej 4 miesiące po powiadomieniu o decyzjach dotyczących wyznaczenia, wyznaczone platformy i wyszukiwarki będą musiały dostosować swoje systemy, zasoby i procesy zapewniania zgodności, utworzyć niezależny system zgodności i przeprowadzić pierwszą roczną ocenę ryzyka oraz przedstawić Komisji Europejskiej sprawozdanie z tej oceny.

Ocena ryzyka

Wyznaczone platformy będą musiały identyfikować, analizować i ograniczać wiele rodzajów ryzyka systemowego, począwszy od ryzyka szerzenia nielegalnych treści i dezinformacji za pośrednictwem swoich usług, a skończywszy na oddziaływaniu na wolność wypowiedzi czy wolność mediów. Podobnie oceniane i ograniczane będą zagrożenia internetowe związane z przemocą na tle płciowym oraz ochroną małoletnich i ich zdrowia psychicznego. Plany ograniczania ryzyka wytypowanych platform i wyszukiwarek będą podlegać niezależnemu audytowi i nadzorowi ze strony Komisji Europejskiej.

Nowa struktura nadzoru

Akt o usługach cyfrowych będzie egzekwowany za pośrednictwem ogólnoeuropejskiej struktury nadzoru. Chociaż Komisja Europejska jest organem właściwym do nadzorowania wyznaczonych platform i wyszukiwarek, będzie ściśle współpracować z koordynatorami ds. usług cyfrowych w ramach dotyczących nadzoru ustanowionych w akcie o usługach cyfrowych. Te organy krajowe, które są również odpowiedzialne za nadzór nad mniejszymi platformami i wyszukiwarkami, muszą zostać ustanowione przez państwa członkowskie UE do 17 lutego 2024 roku. Ta sama data jest również terminem, w którym wszystkie pozostałe platformy muszą wywiązać się ze swoich obowiązków wynikających z aktu o usługach cyfrowych i zapewnić swoim użytkownikom ochronę i zabezpieczenia określone w akcie.

Aby egzekwować akt o usługach cyfrowych, Komisja Europejska zwiększa również swoją wiedzę fachową o wewnętrzną i zewnętrzną wiedzę multidyscyplinarną i niedawno uruchomiła Europejskie Centrum Przejrzystości Algorytmicznej (ECAT). Zapewni ono wsparcie w zakresie oceny, czy funkcjonowanie systemów algorytmicznych jest zgodne z obowiązkami w zakresie zarządzania ryzykiem. Komisja tworzy również ekosystem cyfrowego egzekwowania przepisów, gromadząc wiedzę fachową ze wszystkich odpowiednich sektorów.

Dostęp naukowców do danych

Komisja Europejska ogłosiła również zaproszenie do zgłaszania uwag na temat przepisów aktu o usługach cyfrowych dotyczących dostępu naukowców do danych. Mają one na celu lepsze monitorowanie działań dostawców platform mających na celu zwalczanie nielegalnych treści, takich jak nielegalne nawoływanie do nienawiści, a także innych zagrożeń społecznych, takich jak rozpowszechnianie dezinformacji, oraz zagrożeń, które mogą mieć wpływ na zdrowie psychiczne użytkowników.

Zweryfikowani naukowcy będą mieli możliwość dostępu do danych bardzo dużych platform lub wyszukiwarek internetowych w celu prowadzenia badań nad ryzykiem systemowym w UE. Oznacza to, że mogą oni na przykład analizować decyzje platform dotyczące tego, co użytkownicy widzą i czym zajmują się w sieci, a także mają dostęp do wcześniej nieujawnionych danych. W świetle otrzymanych informacji zwrotnych Komisja Europejska przedstawi akt delegowany w celu opracowania łatwego, praktycznego i jasnego procesu dostępu do danych przy jednoczesnym wprowadzeniu odpowiednich zabezpieczeń przed nadużyciami. Konsultacje potrwają do 25 maja tego roku.

Zobacz: Unia zadecydowała. Elektronika musi się zmienić
Zobacz: Komisja Europejska chce wzmocnić unijne cyberbezpieczeństwo

Chcesz być na bieżąco? Obserwuj nas na Google News

Źródło zdjęć: jessicahyde / Shutterstock.com

Źródło tekstu: Komisja Europejska