Od 2025 roku podstawowym systemem łączności na polskiej kolei będzie GSM-R. Działające w paśmie 150 MHz radio, powszechnie używane teraz, będzie mogło być wykorzystywane tylko w pracy manewrowej oraz w sieciach wyodrębnionych z systemu kolei.
Minister Infrastruktury przyjął i przekazał do Komisji Europejskiej Suplement do Krajowego planu wdrażania technicznej specyfikacji interoperacyjności „Sterowanie”. W dokumencie tym zawarto harmonogram migracji łączności kolejowej z analogowego systemu VHF 150 MHz do cyfrowego GSM-R, co jest jednym z elementów wdrażania Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS). W skład tego systemu wchodzi łączność GSM-R oraz sygnalizacja kabinowa ETCS. W Polsce do 2030 roku ma być osiągnięta pełna funkcjonalność ERTMS na głównych liniach kolejowych (sieć bazowa TEN-T).
Proces przechodzenia z systemu VHF 150 MHz do systemu GSM-R powinien zostać zakończony najpóźniej do końca 2024 roku. Od 1 stycznia 2025 roku GSM-R stanie się głównym systemem łączności na polskich torach, a łączność w paśmie 150 MHz zostanie zachowana jedynie w pracy manewrowej oraz w niektórych sieciach zarządców infrastruktury, innych niż PKP PLK. Główne korzyści wdrożenia GSM-R na polskiej sieci kolejowej to między innymi znaczną poprawa bezpieczeństwa i jakości łączności głosowej, a także zapewnienie transmisji danych na potrzeby ETCS poziomu 2.
Do stycznia 2019 roku w łączność GSM-R wyposażono 413 pojazdów (5,72%) oraz 1600 km torów (10,53%).
Przyjęty Suplement nie daje odpowiedzi na wszystkie pytania, które pojawiają się w związku z wdrożeniem technologii GSM-R. Jedno z ważniejszych dotyczy sposobu funkcjonowania sygnału alarmowego. Obecnie maszyniści i dyżurni ruchu mogą używać sygnału Radio-stop, który informuje o niebezpieczeństwie oraz automatycznie zatrzymuje wszystkie pociągi na obszarze oddziaływania. Jego odpowiednikiem w GSM-R jest sygnał REC, który nie powoduje automatycznego zatrzymania pociągów. Takie działanie, zdaniem autorów systemu, powodowałoby zbyt duże utrudnienia eksploatacyjne. Pozostawienie starego Radio-stop też nie wchodzi w grę, ponieważ wymagałoby utrzymania starej łączności analogowej obok nowej, cyfrowej. Instytut Kolejnictwa zaproponował rozwiązanie techniczne tego problemu poprzez opracowanie nowego systemu hamowania obszarowego, które nie wymagałoby używania łączności w paśmie 150 MHz. Jego nazwa robocza to RADIOSTOP 2.0.
Inna sprawa do rozstrzygnięcia to kwestia łączności na bocznicach i infrastrukturze zarządców, którzy po migracji nie będą mieć własnego systemu łączności. W tym przypadku rozważane jest utrzymanie dotychczasowej łączności radiowej w paśmie 150 MHz lub skorzystanie z sieci GSM operatorów publicznych. Wdrażanie nowego systemu łączności narzuca też pewne obowiązki na przewoźników, ponieważ cały tabor kolejowy jeżdżący po torach należących do PKP-PLK będzie musiał być wyposażony w radiotelefon cyfrowy lub analogowo-cyfrowy, mogący obsłużyć standard GSM-R.
Więcej informacji na temat wdrażania sieci GSM-R na polskiej kolei można znaleźć na stronie utk.gov.pl/gsmr. Ma ona być na bieżąco aktualizowana, w miarę postępu prac wdrożeniowo-migracyjnych.
Zobacz: Nokia zbuduje sieć GSM-R dla PKP
Zobacz: Pierwsze Pendolino z Wi-Fi wyjechało na tory
Zobacz: PKP Telkol będzie odpowiedzialny za łączność Wi-Fi w pociągach Intercity
Źródło tekstu: Urząd Transportu Kolejowego, rynek-kolejowy.pl
