Konsumencie, miałeś wykupioną subskrypcję z automatyczną płatnością i podniesiono jej cenę za nowy okres bez Twojej zgody? To sprzeczne z prawem – informuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Amazon zmienił praktyki pod wpływem działań Prezesa UOKiK, a u 7 innych podmiotów trwa ich weryfikacja. Jest wśród nich Google, który ostatnio podniósł cenę subskrypcji YouTube Premium.
Z raportu BlueMedia wynika, że w 2022 roku 40% Polaków korzystało z dostępu do filmów i seriali w ramach usług subskrypcji. Streaming wideo, muzyki albo gier to najbardziej powszechne przykłady usług abonamentowych w polskich domach. Różne definicje subskrypcji charakteryzują się jedną wspólną cechą – zawsze mówią o regularnych płatnościach za korzystanie z usługi lub produktu na określonych warunkach, przy których operatorzy automatycznie pobierają opłatę za nowy okres na przykład z przypisanej do konta karty płatniczej.
Rynek subskrypcji podlega stałemu monitoringowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W ostatnim czasie Prezes UOKiK przyjrzał się regulaminom subskrypcji różnych usług dostępnych w ramach pakietów Amazon Prime oraz Amazon Prime Video. W obowiązujących umowach spółki Amazon EU i Amazon Digital UK stosowały między innymi procedury, które umożliwiały jednostronną zmianę cen od nowego okresu subskrypcyjnego. Tego typu warunek jest szczególnie krzywdzący dla klientów, w sytuacji w której do konta przypisana została karta płatnicza (debetowa lub kredytowa), a operator przyznaje sobie prawo do automatycznego pobrania opłaty w nowej wysokości na kolejny okres subskrypcji. Zdaniem Prezesa UOKiK w takich przypadkach istotne warunki, w tym przede wszystkim zmieniona cena usługi, nie powinny wiązać konsumentów, jeżeli nie wyrażą świadomej zgody na przedłużenie subskrypcji na nowych warunkach.
Od lat postulujemy, by warunki umowne uczciwie regulowały obowiązki stron umowy. W przypadku zyskujących na popularności usług subskrypcji konsumenci ufają usługodawcy i powierzają swoje dane z karty płatniczej, by regularnie móc korzystać z dostępu i opłacać swoje zobowiązania. Nie znaczy to, że od tego momentu operatorzy mogą bez ich zgody pobierać opłaty wyższe niż te, na które wcześniej konsumenci się zdecydowali.
– powiedział Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK
Urząd zakwestionował praktyki, które nie uwzględniały i nie zabezpieczały w wystarczający sposób interesów konsumentów jako słabszej strony umowy. W ocenie Prezesa UOKiK, nowa cena lub inne nowe istotne warunki umowy mogą być wprowadzone od kolejnego okresu subskrypcyjnego tylko za uprzednią zgodą konsumenta. Niedopuszczalne jest automatyczne pobieranie opłat według zmienionego cennika w formie zablokowania środków z podpiętej karty płatniczej lub jednostronne wprowadzanie istotnych zmian w warunkach umownych.
Nie ma czegoś takiego jak „milcząca zgoda” konsumenta w przypadku przedłużania subskrypcji na kolejne miesiące przy zmienionych stawkach. W sytuacji zmiany ceny nie wystarczy sam fakt poinformowania z wyprzedzeniem o zmianie cenników. Konsument musi mieć możliwość akceptacji nowej ceny usługi, w ramach której podejmie świadomą decyzję o ewentualnym przedłużeniu trwania umowy na zmienionych warunkach.
– dodał szef UOKiK
Zgodnie z ustaleniami z Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, od jutra (7.12.2023) Amazon EU i Amazon Digital UK będą wysyłać do swoich obecnych klientów zawiadomienie, że postanowienia dotyczące zmian warunków umownych, a także inne zakwestionowane klauzule nie będą stosowane przez przedsiębiorców. Nie wyklucza to możliwości powoływania się na nie przez konsumentów. Dla nowych klientów wprowadzone zostaną nowe warunki umowne.
Zakończone postępowania wobec Amazon EU i Amazon Digital UK są jednocześnie częścią szerszych analiz na rynku subskrypcji prowadzonych obecnie przez Prezesa UOKiK. W przypadku tych dwóch spółek działania szefa urzędu zostały zakończone na etapie postępowania wyjaśniającego. Jest to efekt współpracy z UOKiK i wypracowania akceptowalnych rozwiązań z korzyścią dla konsumentów. Istotne jest również to, że obie spółki nie zmieniły cen swoich usług ani przed, ani w trakcie interwencji Prezesa UOKiK. Obecnie UOKiK prowadzi postępowania wyjaśniające dotyczące usług subskrypcyjnych oferowanych przez marki Apple, Disney+, Google (z YouTube Premium), HBO Max, Microsoft (z GamePass), Netflix i Sony (z PlayStation Plus) oraz ewentualnych zmian cen przez nich dokonywanych. Dla przypomnienia, Google ostatnio podniósł opłatę za YouTube Premium, również dla dotychczasowych subskrybentów. Gigant z Mountain View nie zapytał użytkowników, czy godzą się na taką zmianę, a tylko ich poinformował o podwyżce.
Liczę na zmianę uciążliwych dla konsumentów praktyk, szczególnie przez dużych, globalnych graczy działających na rynku usług subskrypcyjnych. Wierzę, że przedsiębiorcy uszanują obowiązujące w Polsce zasady i dostosują umowy, tak aby wymagana była wyraźna zgoda konsumentów na ewentualne zmiany istotnych warunków. W przypadku wprowadzenia nowych opłat i automatycznego obciążania nimi obecnych klientów, niezbędne będzie usunięcie skutków takich praktyk. Brak reakcji niestety może skutkować podjęciem przez nas kolejnych działań, w tym nałożeniem sankcji finansowych.
– podsumował Tomasz Chróstny
Zobacz: Fałszywe recenzje w Internecie. UOKiK stawia zarzuty
Zobacz: Orange się doigrał. Musi zwrócić klientom pieniądze
Źródło zdjęć: Ralf Liebhold / Shutterstock.com
Źródło tekstu: UOKiK
