GeForce RTX 4060 - test. Jestem wstrząśnięty i zmieszany

Pierwotnie karta graficzna GeForce RTX 4060 miała zadebiutować w lipcu, ale NVIDIA przyspieszyła premierę i model ten trafi do sklepów już jutro, czyli 29 czerwca. Po raz kolejny mieliśmy okazję przetestować ją przed oficjalną premierą, tym razem dzięki uprzejmości firmy Gainward, która dostarczyła nam egzemplarz referencyjny z serii Ghost. Ten model, zgodnie z wcześniejszymi plotkami, nie ma wersji Founders Edition.

GeForce RTX 4060 to już szósta karta z serii RTX 40. Mam wrażenie, że im tańsze modele prezentuje zielony producent, tym z większą krytyką musi się zmagać. Tak naprawdę najbardziej udane są właśnie te najszybsze modele z RTX 4090 na czele. Powiedziałbym, że do RTX 4070 jest jeszcze ok. Można na poszczególne modele ponarzekać, ale jednak do pewnego stopnia się bronią. Taka siedemdziesiątka ma swoje wady, ale pod względem opłacalności wypada jednak bardzo dobrze.

Natomiast RTX 4060 Ti to do tego momentu zdecydowanie najmniej udana konstrukcja. Wzrost wydajności względem poprzednika jest raczej niewielki. Karta przegrywa nawet z RTX 3070, który przecież nie kosztuje dużo więcej. Nie sposób pominąć też kwestii zaledwie 128-bitowej szyny pamięci. Co prawda NVIDIA twierdzi, że dzięki większej pamięci podręcznej szersza magistrala nie jest potrzebna, ale czy nie moglibyśmy mieć i 256-bitowej szyny i więcej pamięci cache? Jednak wróćmy do nowego modelu, który dołączył do portfolio Zielonych. Czy RTX 4060 naprawi złe wrażenie po wersji Titanium? A może wskoczy na to niechlubne miejsce najgorszej karty z serii RTX 40? Przekonajmy się.

Specyfikacja GeForce RTX 4060

Specyfikacja karty graficznej GeForce RTX 4060 była znana już od kilku tygodni. Jest ona wyposażona w rdzeń graficznych AD107-400 z 3072 jednostkami CUDA. Poza tym oferuje 96 jednostek TMU, 32 ROP, 96 rdzeni Tensor, a także 24 rdzenie RT. Jeśli chodzi o pamięć podręczną, to mamy tutaj 128 KB pamięci cache L1 na każdy SM (a tych jest 24) oraz 24 MB pamięci cache L2, więc 8 razy więcej niż w przypadku modelu RTX 3060.

Do tego dochodzi 8 GB pamięci GDDR6 17 Gbps na 128-bitowej szynie, co daje przepustowość na poziomie 272 GB/s. Taktowania wynoszą 1830 MHz bazowo i 2460 MHz w Boost. TDP nowej karty wynosi 115 W. Pomimo tego NVIDIA rekomenduje używanie zasilaczy o mocy co najmniej 550 W, co wydaje się szacunkiem mocno przesadzonym.

Nie sposób nie zauważyć, jak duży regres dokonał się w porównaniu z modelem RTX 3060. Oczywiście nie można porównywać różnych generacji jeden do jednego, bo zmiany w architekturze powinni przełożyć się na wyższą wydajność nowej konstrukcji, ale nie zmienia to faktu, ze takie postępowanie NVIDII może dziwić. Przede wszystkim model poprzedniej generacji oferował 3584 jednostki CUDA. Po drugie, miał 12 GB pamięci VRAM i to na 192-bitowej magistrali, więc przepustowość wynosiła 360 GB/s.

Nie można pominąć też kwestii mniejszej ilości pamięci cache L1, czyli tej ważniejszej. RTX 3060 miał w sumie 3,5 MB (28 × 128 KB), a RTX 4060 ma 3 MB (24 × 128 KB). Co prawda 8-krotnie wzrosła ilość pamięci cache L2, ale odgrywa ona jednak mniejszą rolę niż pamięć pierwszego poziomu. Jak duży wpływ ma to na wydajność? Za chwilę się przekonamy.

• Rdzeń: Lovelace AD107-400 (RTX 4060),
• Proces technologiczny: 5 nm (TSMC),
• Taktowanie GPU: 1830 MHz (bazowo), 2460 MHz (Boost)
• Pamięć: 8 GB GDDR6 17 Gbps,
• Szyna pamięci: 128-bitowa,
• Przepustowość pamięci: 272 GB/s,
• Jednostki CUDA: 3072,
• Jednostki RT: 24,
• Jednostki Tensor: 96,
• Jednostki ROP: 32,
• Rekomendowany zasilacz: 550 W,
• Interfejs: PCI-Express 4.0 x8,
• Złącza: 3 × DisplayPort 1.4a, 1 × HDMI 2.1,
• Zasilanie: 8-pinowa wtyczka PCIe,
• Wymiary: 250 × 118 × 42 mm,
• Gwarancja: 24 miesiące,
• Cena: 1549 zł.

Budowa Gainward RTX 4060 Ghost

Już wcześniej wspominałem, że karty graficzne GeForce RTX 4060 nie mają wersji Founders Edition. Dlatego tym razem przedpremierowo trafił do nas egzemplarz autorski, a konkretnie Gainward GeForce RTX 4060 Ghost. Pod względem specyfikacji jest to wariant referencyjny, co oznacza, że nie jest w żaden sposób podkręcony. Tym samym taktowania to standardowe 1830 MHz bazowo i 2460 MHz w trybie Boost.

Jeśli chodzi o budowę, to niczym nie różni się ona od tego samego modelu RTX 4060 Ti. Karta ma wymiary 249,9 × 128,1 × 40,2 mm i tym samym zajmuje 2 sloty w obudowie komputera. Zasilana jest za pomocą pojedynczego złącza 8-pinowego, co powinno ucieszyć przeciwników nowych wtyczek 12VHPWR (chociaż panika z tym związana jest zdecydowanie przesadzona). 

Jeśli chodzi o chłodzenie, to firma Gainward zastosowała dwa wentylatory o średnicy 95 mm, które działają w trybie półpasywnym. Oznacza to, że uruchamiają się dopiero, gdy temperatura rdzenia karty graficznej przekroczy poziom 60 stopni Celsjusza. Samo chłodzenie wystaje poza laminat karty, co jest akurat standardem we wszelkiego rodzaju GeForce’ach. Pod aluminiowym radiatorem znajdują się trzy ciepłowody, których zadaniem jest skuteczne przenoszenie ciepła między elementami systemu chłodzenia.

Poza tym karta ma skromne podświetlenie LED wokół logo GeForce na górnej krawędzi. Jest ono jednokolorowe (białe), więc nie ma możliwości żadnej zmiany. Dziwić może natomiast w pełni plastikowy backplate, który pokazuje, że jest to konstrukcja mocno budżetowa. Zresztą cała obudowa jest z tworzywa, które – w mojej ocenie – mogłoby być trochę wyższej jakości. Na szczęście karta ma grzecznie spoczywać w obudowie komputera, więc raczej nie ma powodów do obaw o trwałość.

Warto wspomnieć jeszcze o złączach, a te są całkowicie standardowe. Oznacza to, że mamy tutaj jedno wyjście HDMI 2.1a oraz trzy DisplayPort 1.4a.

Platforma testowa i metodologia

Testy karty graficznej Gainward GeForce RTX 4060 Ghost przeprowadziliśmy na tej samej platformie do sprawdzania wydajności GPU, co zawsze. Nic się pod tym względem nie zmieniło. Nie powstałaby ona gdyby nie nasi partnerzy — AMD, XPG, Acer, ASRock oraz be quiet!, którzy zapewnili nam odpowiednie podzespoły, za co jeszcze raz bardzo dziękujemy. Specyfikacja platformy testowej prezentuje się następująco:

• Procesor: AMD Ryzen 9 7950X3D
• Chłodzenie: XPG Levante 240
• Płyta główna: ASRock X670E Taichi
• Pamięci RAM: ADATA XPG Lancer DDR5 (2x 16 GB, 5200 MHz, CL 38)
• Dysk: XPG GAMMIX S50 Lite SSD NVMe Gen4x4
• Zasilacz: be quiet! Dark Power 13 1000 W
• Obudowa: XPG Battlecruiser
• Monitor: Acer Predator XB273K (4K)

Jeśli chodzi o metodologię testową, to również – po niedawnej aktualizacji – pozostaje ona niezmienna. Wydajność kart graficznych sprawdzamy w kilku benchmarkach i 10 grach. W przypadku RTX 4060 jest jeden wyjątek, bo gier jest 9, a nie 10. Zabrakło God of War, które – z nieznanych mi przyczyn – nie chciało się uruchomić. Próbowałem różnych metod, włącznie ze sprawdzaniem spójności plików, przeinstalowywaniem, zmianą karty graficznej i różnymi wersjami sterowników i gra za nic nie chciała działać. Ze względu na ograniczony czas postanowiłem tym razem z tego tytułu zrezygnować. W przyszłości, jeśli problem uda się rozwiązać, wróci on na listę. A na tej znajdują się:

• Wiedźmin 3: Dziki Gon – Edycja Kompletna
• Cyberpunk 2077
• God of War
• Marvel’s Spider-Man Remastered
• Resident Evil 4
• Control
• Death Stranding
• Metro Exodus Enhanced Edition
• Horizon Zero Dawn
• Assassin’s Creed: Valhalla

Każdą z nich sprawdzamy w trzech rozdzielczościach: 1080p, 1440p oraz 4K. Dodatkowo przeprowadzamy testy z włączonym Ray Tracingiem, a także – jeśli dany tytuł na to pozwala – z NVIDIA DLSS 2 lub AMD FSR 2.0. Dodatkowo, w przypadku kart RTX 40, dorzucamy testy DLSS 3 włączonym trybem Frame Generation.

Jeśli chodzi o pomiary zużycia energii oraz temperatur, to tych dokonujemy z pomocą 3DMark Time Spy Extreme Stress Test, watomierza oraz programu HWMonitor. Oczywiście nie zapominamy też o samych benchmarkach, ale tutaj ograniczamy się do podstawowego minimum, czyli: 3DMark Time Spy, 3DMark Port Royal oraz Blender Classroom.

Testy w benchmarkach

Testy w grach

Testy Ray Tracing

Testy DLSS

Testy DLSS3 z Frame Generation

Kultura pracy

Wydajność sumaryczna

Podsumowanie

Nie mam pojęcia, jak zacząć podsumowanie testów karty graficznej NVIDIA GeForce RTX 4060. No bo co można napisać o modelu, który prawdopodobnie wskoczy na pierwsze miejsce w kategorii „najgorszej karty z serii RTX 40”? Już wersja 4060 Ti miała więcej sensu. Prawdę mówiąc, nie mam pojęcia, co NVIDIA sobie myślała, projektując to GPU. Chociaż nie, domyślam się, co siedziało w głowach inżynierów – jak stworzyć trochę lepszy model niż RTX 3060, ale jak najmniejszym kosztem. W taki sposób powstał ten koszmarek, bo inaczej nie potrafię go nazwać.

NVIDIA sama wielokrotnie podkreślała, że RTX 4060 to karta do grania w Full HD. To jest zupełnie w porządku i jest to zrozumiałe. Nikt nie oczekuje, że jednak budżetowy model pozwoli na zabawę w 1440p lub 4K, tym bardziej że wciąż zdecydowana większość graczy siedzi przed monitorami 1080p (według statystyk Steama to prawie aż 65 proc. z nas). Wobec tego budżetowa karta do grania właśnie w takiej rozdzielczości ma sens, ma uzasadnienie i wręcz powinna istnieć.

Rzecz w tym, że nie w takiej formie, w jakiej zaproponowała ją NVIDIA. To znowu jest karta tylko dla tych, co mają naprawdę stare komputery i planowali w najbliższym czasie wymianę. Dotyczy to posiadaczy modeli z serii RTX 20 i starszych. Jeśli masz kartę poprzedniej generacji, to GeForce RTX 4060 nie ma żadnych argumentów, które by za nim przemawiały.

Owszem, wzrost wydajności w rozdzielczości Full HD wynosi te kilkanaście do dwudziestu procent. Niby ok, ale mogłoby być lepiej. Natomiast wyższe rozdzielczości, chociaż karta nie powstała do korzystania z nich, pokazują, jak negatywnie odbiły się na niej te wszystkie ograniczenia, w tym 128-bitowa magistrala pamięci, mniej jednostek CUDA, ROP, TM itd., a także mniej jednostek obliczeniowych (SM – streaming multiprocessor) i tym samy mniejsza ilość pamięci podręcznej pierwszego poziomu. Przez to wszystko w określonych scenariuszach RTX 4060 jest kartą gorszą niż RTX 3060, a to już absurd, z którym trudno polemizować.

Oczywiście należy wspomnieć o DLSS3 i Frame Generation. Technika ta wciąż wymaga nieco pracy, ale jako ogólny pomysł będę jej bronił. Algorytmy sztucznej inteligencji, czy tego chcemy, czy nie, to przyszłość gamingu. Pozwolą nam na granie w niesamowitej jakości i wysokiej płynności. Już dzisiaj DLSS3 ma dużo do zaoferowania. To jednak za mało, aby RTX 4060 rekomendować. To tak, jakby wziąć orka z World of Warcraft, nałożyć mu makijaż i powiedzieć, że wygląda prawie jak Margot Robbie albo Ana de Armas. Niby trochę się do nich zbliżył, ale jednak przepaść jest nadal ogromna.

GeForce RTX 4060 to karta absurdalna. Nie została stworzona przez graczy i dla graczy, a przez biznesmenów i tabelki w Excelu. Do kogo? Trudno na to odpowiedzieć. W teorii dla ludzi, którzy mają starsze komputery i szykują się na wymianę. Jednak nawet im rekomendowałbym modele z serii RTX 30, np. RTX 3060 Ti, który można kupić już za 1600 zł, czyli podobnie, co RTX 4060, którego cena rekomendowana to 1549 zł. Poza brakiem obsługi DLSS3 i wyższym zużyciem energii będzie to propozycja po prostu lepsza. A skoro już przy tym jesteśmy, to dużo niższe zapotrzebowanie na prąd zasługuje na uznanie. To coś, co NVIDIA zrobiła dobrze. Szkoda, że jest tego tak niewiele (w tym modelu).

To karta bezczelna, zaprojektowana tak, aby nie oferować zbyt wiele!

Zalety:

• Wzrost wydajności, ale tylko w 1080p
• Niższe zużycie energii
• DLSS3 i Frame Generation
• Jest tańsza niż RTX 3060 w dniu premiery

Wady: