Patriot Viper Xtreme 5. Ekstremalnie szybkie pamięci RAM DDR5 (Test)

Pamięci RAM DDR5 towarzyszą nam na szeroką skalę już od prawie dwóch lat. Debiutowały one na rynku wraz z procesorami Intel Alder Lake-S oraz dedykowanymi im płytami głównymi LGA 1700 pod koniec 2021 roku. W przypadku AMD trzeba było tradycyjnie już poczekać nieco dłużej, do 2022 roku na serię Ryzen 7000 i platformę AM5. Wtedy też pojawiły się nowe procesory Intel Raptor Lake-S obsługujące jeszcze szybsze moduły nich dotychczas.

Standard DDR5 względem DDR4 to kilka sporych zmian. Najważniejszy dla większości użytkowników będzie oczywiście skok wydajności, a wszystko to dzięki zdecydowanie wyższym zegarom. Najlepsze moduły RAM DDR4 oferowały 5333 MHz, a i tak mało, która płyta główna i procesor były w stanie je obsłużyć. Pierwsze moduły RAM DDR5 zaczynały się od 4800 MHz, a najszybsze z nich osiągają już nawet 8000 MHz. Niestety coś za coś – opóźnienia również znacząco wzrosły.

Oprócz tego nowa generacja pamięci oferuje większą przepustowość, a tym samym możliwe jest  stworzenie pojemniejszych modułów. W przypadku DDR4 konsumenci musieli zadowolić się maksymalnie 32 GB, a i to było wielką rzadkością. Dla DDR5 już teraz na szeroką skale dostępne są pojedyncze moduły 48 GB i zestawy 192 GB.

Zobacz: Fractal Terra. Umarł król, niech żyje król (Test)

Wisienką na torcie są niższe napięcia. Pamięci DDR4 miały sugerowane 1,2 V, zaś dla DDR5 to 1,1 V. Różnica może wydawać się niewielka, ale ma to jednoznaczny wpływ na pobór mocy. To zaś rzutuje na czas pracy na jednym ładowaniu w urządzeniach mobilnych takich jak laptopy i tablety. Należy jednak pamiętać, że większość wydajniejszych modułów RAM pracuje na wyższym (nadal całkowicie bezpiecznym napięciu), czyli około 1,3 - 1,35 V. Radziej trafiają się też 1,4 - 1,45 V.

Dzisiaj na warsztat bierzemy pamięci Patriot Viper Xtreme 5, które niedawno debiutowały na rynku. Dostępne są one w trzech różnych wariantach 7600, 7800 i 8000 MHz, co czyni je jednymi z najszybszych rozwiązań na rynku. Mowa jednak nie tylko o wysokiej wydajności, ale i atrakcyjnym wyglądzie za sprawą podświetlenia RGB LED. Jednak czy faktycznie warto dopłacać do topowych pamięci RAM? Na jaki skok wydajności można liczyć? Pora się przekonać!

Amerykanie zdecydowali się na kości pamięci SK hynix (A Die), czyli aktualnie najwydajniejsze dostępne rozwiązanie z dodatkowo potencjałem OC dla fanów podkręcania. Doprawione są one PMIC od firmy Richtek. Mamy tutaj do czynienia z aluminiowymi radiatorami, które dość łatwo zdjąć - trzymają się na dwóch śrubkach i termopadach. Moduły mają wysokość do 47 milimetrów w najwyższym miejscu, a więc mogą kolidować z niektórymi chłodzeniami procesora. Nasz egzemplarz testowy to flagowy model, a więc zestaw 2x 16 GB ze specyfikacją 8000 MT/s przy CL 38-48-48-84 i napięciu 1,45 V.

W skład redakcyjnej platformy testowej Telepolis wchodzą podzespoły z wyższej półki. Komputer oparty został o topowy model procesora z rodziny Intel Alder Lake-S (12. generacja). Dokładna specyfikacja prezentuje się następująco:

• Procesor: Intel Core i9-12900K
• Płyta główna: ASUS ROG MAXIMUS Z790 APEX
• Karta graficzna: GIGABYTE AORUS GeForce RTX 4080 16 GB MASTER
• SSD: ADATA XPG GAMMIX S70 Blade
• Zasilacz: Cooler Master V850 GOLD v2 White Edition
• Obudowa: Cooler Master H500P Mesh White ARGB
• Chłodzenie: Arctic Liquid Freezer II 360 A-RGB
• Pasta termoprzewodząca: SilentiumPC Pactum PT-4

Procedura testowa

Testy przeprowadzamy zawsze na aktualnym systemie Windows 10. Programy działające w tle są ograniczane do niezbędnego minimum, a aplikacje danych producentów do zarządzania oświetleniem czy podzespołami są wyłączone. Ma to na celu zapewnienie stałych warunków pomiarowych i wyeliminowanie zmiennych. Każdy test przeprowadzany jest kilkukrotnie (od 5 do 10 razy), a następnie wyciągana jest średnia wartość.

Do testów pamięci RAM użyliśmy znanych i cenionych programów w najnowszych wersjach. Mowa między innymi o CPU-Z, AIDA64 Extreme, Cinebench R23, 7-Zip czy 3DMark. Większość z nich jest darmowa, a więc podobne pomiary możecie przeprowadzić samemu i porównać posiadany przez Was sprzęt z testowanym. Nie zabrakło też dwóch popularnych gier - Total War: Warhammer III oraz Cyberpunk 2077, które są przedstawicielami dwóch różnych gatunków oraz potrafią skorzystać z szybszych pamięci RAM.

Patriot posiada swoje dedykowane oprogramowanie dla modułów RAM. Aplikacja jest bardzo lekka (23 MB) i nie obciąża przesadnie komputera. Niestety jej funkcjonalność jest dość ograniczona. Program pozwala zasadniczo tylko na zmianę podświetlenia RGB LED - kolor, jasność, prędkość, a i to jest mało wygodne. W testowanej przez nas wersji trzeba było ustalać kolor każdej z diod. Na szczęście oprogramowanie od płyt głównych ASUS, MSI i GIGABYTE nie miało problemów z wykryciem pamięci i ich zarządzeniem. Przy tak niewielu opcjach raczej nie ma co narzekać na brak języka polskiego.

Konkurencja robi lepsze oprogramowanie i liczę, że Patriot pod tym względem się poprawi. Pomijając wygodę zarządzania RGB LED przede wszystkim chciałbym... aby program poprawnie wykrywał moje moduły! Zamiast Patriot Viper Xtreme 5 zgłaszały się Patriot Viper Venom. Przydałaby się tez możliwość odczytania najważniejszych parametrów pamięci - taktowania, opóźnienia, napięcia i temperatury oraz sprawdzenie zapisanych profili XMP. To wyeliminowałoby potrzebę używania innych aplikacji jak np. CPU-Z.

Testy Patriot Viper Xtreme 5 rozpoczynamy od programu AIDA64 Extreme. Tutaj w menu "Narzędzia" znajdującym się na górnej belce schowany jest interesujący nas "Test wydajności cache i pamięci". Pozwala on na szybkie i proste sprawdzenie prędkości odczytu, zapisu i kopiowania. Nie brakuje też opóźnień wyrażonych w nanosekundach.

Oczywiście jak łatwo się domyślić im wyższe efektywne taktowania i niższe opóźnienia tym lepiej to wygląda. Niestety na dwa z przetestowanych przez nas procesorów Intel Alder Lake-S, żaden nie był w stanie obsługiwać z zachowaniem pełnej stabilności maksymalnych oferowanych ustawień Patriot Viper Xtreme 5 (8000 MHz CL 38). Konieczne było wybranie jednego z niższych profili XMP, czyli 7600 MHz, CL 36-48-48-84. To jednak wina CPU i kontrolera pamięci, a nie RAM-u.

Tak czy siak to nadal jedne z wyższych dostępnych na rynku parametrów, które pozwoliły zająć podium wśród posiadanych przez nas aktualnie modułów. Na wykresach znajdziecie również specyfikację JEDEC, czyli 4800 MHz CL 40-40-40-76, która odpowiada najtańszym modułom dostępnych w sklepach od wielu różnych producentów. Pozwala to zobaczyć gołym okiem różnicę między tanimi/podstawowymi, a drogimi/flagowymi pamięciami.

We wszystkich pomiarach odczytu, zapisu i kopiowania Patriot Viper Xtreme 5 znacząco wygrywa z konkurencja za sprawą bardzo wysokich taktowań efektywnych. Również trudno narzekać na opóźnienia, które jak na DDR5 są niskie. Oczywiście w tym przypadku DDR4 będzie wypadać lepiej, ale za to zaoferuje niższe transfery.

3DMark to popularny program testowy oferujący kilka różnych scenariuszy. Pozwala na przetestowanie zestawu komputerowego zarówno z wyższej, jak i niższej półki; opartego na nowszych, jak i starszych podzespołach. Wykorzystywany jest więc często przez zwykłych konsumentów, entuzjastów oraz zawodowych overclockerów. Obciąża on zarówno GPU, CPU, jak i pamięci RAM, symulując sytuację występujące w grach AAA. Pozwala wychwycić też problemy ze stabilnością.

Wyniki w scenariuszu Time Spy potwierdzają nasze wcześniejsze obserwacje - liczy się zarówno wysokie taktowanie, jak i niskie opóźnienia. Na prowadzenie znowu wysuwają się testowane moduły Patriot Viper Xtreme 5. I to nawet mimo testowania ich na niższych ustawieniach niż maksymalnie dostępne - 7600 MHz CL 36, zamiast 8000 MHz CL 38.

Warto też zwrócić uwagę jak słabe są najtańsze dostępne na rynku pamięci DDR5 zgodne ze specyfikacją JEDEC. Jednak spory skok wydajności wcale nie musi dużo kosztować - G.SKILL Trident Z5 RGB kosztujące 1/3 ceny testowanych dzisiaj Patriotów dużo wiele od nich nie odstają.

Kolejny program testowy, którego użyliśmy to równie popularny Cinebench w wersji R23. Korzysta on z silnika Cinema 4D opracowanego przez firmę Maxon i wykorzystywanego do tworzenia grafiki 3D. Mamy do wyboru dwa testy sprawdzające wydajność jedno- lub wielowątkową z wynikiem wyrażonym w punktach, każdy trwa około 10 minut. Uzyskany wynik możemy porównać z wynikami innych użytkowników.

W przypadku testu wydajności jednowątkowej Patriot Viper Xtreme 5 kolejny raz zajmują pierwsze miejsce. Trzeba jednak przyznać szczerze, że różnice są niewielkie. I to nawet zestawiając 7600 MHz z 4800 MHz. Mowa o skoku na poziomie 1,7%, który równie dobrze można zaliczyć do błędu pomiarowego.

Również w przypadku wydajności wielowątkowej Amerykanie nie mają na co narzekać, zaś skok wydajności jest nieco większy - w granicach 3,2%. To oczywiście nadal nie jest dużo, ale jeśli ktoś składa drogi komputer do pracy, to nawet kilka sekund przy każdym zadaniu w skali roku może przełożyć się na spore oszczędności czasu i pieniędzy.

7-Zip to darmowy program o otwartym kodzie źródłowym, który jest dostępny na systemach operacyjnych takich jak Windows, Linux i MacOS. Innymi słowy to po prostu archiwizer, alternatywa dla płatnego WinRARa. Prócz tworzenia i rozpakowywania archiwów w wielu różnych formatach (w tym we własnym - *.7z) oferuje on również wbudowany benchmark. Znaleźć go można na górnej belce w zakładce "Narzędzia" -> "Test wydajności". Korzystaliśmy ze słownika o rozmiarze 32 MB i ze wszystkich dostępnych w naszym przypadku wątków (24).

Test prędkości kompresji zależny jest od opóźnień pamięci RAM, ale i wielkości oraz prędkości pamięci podręcznej. W przypadku testu dekompresji pierwsze skrzypce gra już procesor, ale moduły RAM nadal mają sporo do powiedzenia.

Przedstawione wyniki nie powinni nikogo zaskakiwać, bowiem rezultat jest podobny do wcześniejszych testów. Na prowadzenie wysuwa się Patriot Viper Xtreme 5, ale G.SKILL Trident Z5 RGB również nie mają się czego wstydzić. Najgorzej sprawa ma się z podstawowymi 4800 MHz, gdzie różnica względem pierwszego miejsca w kompresji plików jest widoczna gołym okiem i przekłada się wyraźnie na proces tworzenia archiwum.

W przypadku gier zdecydowaliśmy się na dwie skrajnie różne produkcje. Jedna to popularna i rozbudowana strategia wojenna z 2022 roku, czyli Total War: Warhammer III. Druga zaś to rodzimy akcyjniak RPG z 2020 roku, czyli Cyberpunk 2077. Obie gry potrafią porządnie obciążyć procesor. W pierwszym przypadku widać to w późniejszych etapach gry, gdzie mamy kilku graczy, a komputer musi wykonać skomplikowane tury każdego z nich przemieszczając sporo jednostek. W drugim najlepiej sprawdzają się lokacje miejskie z wieloma NPC i rozbudowaną scenerią. W obu przypadkach testy przeprowadzane były w rozdzielczości Full HD, na ustawieniach Ultra, ale bez ray tracingu czy NVIDIA DLSS.

Posiadacze mocnych kart graficznych z pewnością zauważą różnicę w grach inwestując w porządne pamięci RAM. Skok wydajności o 6,4% między najwydajniejszymi, a najsłabszymi modułami jest znaczny. Nie jest to jednak kolosalna różnica. Bo o ile w przypadku Cyberpunka 2077 i GeForce RTX 4080 mowa o prawie 12 FPS, to przy słabszej karcie graficznej byłoby to dużo mniej. Same pamięci RAM nie sprawią, że niegrywalna gra (<30 FPS) nagle stanie się grywalna.

Lepiej wygląda to w Total War: Warhammer III, gdzie inwestując w porządny RAM można uzyskać aż o 10,8% więcej FPS. Czyli tyle co czasami zmiana karty graficznej czy procesora na model o jedną pozycję wyżej. Tylko znowu pojawia się pytanie czy taka inwestycja jest zasadna? Znacznie tańsze G.SKILL Trident Z5 RGB też przynoszą zauważalny (7,7%) skok wydajności.

Ocena pamięci Patriot Viper Xtreme 5 nie należy do zadań łatwych. Z jednej strony są to solidne wykonane moduły z fabrycznym chłodzeniem i podświetleniem RGB LED, które oferują jedną z najlepszych dostępnych na rynku specyfikacji. Co prawda na stronach producentów jak TeamGroup czy G.SKILL można znaleźć modele 8200 MHz, ale próżno ich szukać w sklepach. Dlatego Patriot z 8000 MHz, dostępny od ręki w Polsce, zdobywa z automatu tytuł króla wydajności.

Co więcej testowane pamięci oparto na flagowych kościach SK Hynix (A Die), radiatory łatwo się zdejmuje, a kontroler PMIC doczekał się własnego termopada, a więc nie straszne mu wysokie temperatury. Tym samym chociaż to zależne od szczęścia i krzemowej loterii, to jest jeszcze szansa na potencjał OC. Aaaaale...

Niestety, tutaj następuje brutalne zderzenie z rzeczywistością. By myśleć w ogóle o obsłudze tak wydajnych pamięci RAM jak Patriot Viper Xtreme 5 musem jest flagowy procesor i płyta główna. Nasza standardowa płyta MSI MEG Z690 UNIFY za około 2800 złotych się do tego nie nadawała i konieczna była wymiana na ASUS ROG MAXIMUS Z790 APEX za ponad 3500 złotych. To jednak nadal mało - Intel Alder Lake-S nie radzi sobie z 8000 MHz, potrzeba już modelu z serii Intel Raptor Lake-S. W efekcie mając bardzo drogą platformę pełną stabilność w MemTestPro osiągnęliśmy dopiero przy 7600 MHz.

Podsumowując Patriot Viper Xtreme 5 to rozwiązanie szalenie, a wręcz piekielnie wydajne, ale bardzo kapryśne i drogie. Teoretycznie zestaw 32 GB 8000 MHz CL 38 kosztuje w Polsce około 1389 złotych. Biorąc jednak pod uwagę, że testowaliśmy profil XMP 7600 Mhz CL 36 to weźmy pod uwagę jego cenę - około 1079 złotych. Tutaj większego komentarza nie trzeba, jest po prostu drogo. Nieznacznie niższą wydajność można mieć już za połowę tej ceny. Tym samym jeśli Wasz budżet jest nieograniczony albo składacie komputer do pracy to Patriot Viper Xtreme 5 można brać w ciemno. Osoby celujące w tańsze zestawy nie mają tutaj czego szukać. To po prostu sprzęt dla największych entuzjastów.

Patriot Viper Xtreme 5

Ocena: 8/10

Zalety:

• Topowa wydajność
• Kości SK hynix (A Die)
• Łatwo zdejmowalne radiatory
• Dożywotnia gwarancja producenta
• Miłe dla oka podświetlenie RGB LED
• Lekka aplikacja Viper RGB...

Wady: