Zotac GeForce RTX 4090 Trinity - test. Niby nuda, ale i tak leciałbyś po kredyt

Przed premierą kart graficznych NVIDIA GeForce RTX 4090 miałem okazję przetestować nie tylko model Palit GameRock OC, którego test możecie już przeczytać, ale także Zotac Trinity. O ile pierwsza z nich to konstrukcja lekko podkręcona, tak Zotac – przynajmniej po względem specyfikacji – jest modelem referencyjnym. Oczywiście korzysta z autorskiego systemu chłodzenia tego producenta, ale maksymalne taktowanie w trybie Boost jest takie same, jak w kartach Founders Edition, które kupicie bezpośrednio od NVIDII.

GeForce RTX 4090 to pierwsza i zaraz najmocniejsza (przynajmniej na ten moment) karta z architekturą Lovelace. Ceny oscylują w granicach 9-10 tys. zł za najpopularniejsze modele, więc nie jest to propozycja na kieszeń przeciętnego Polaka, tym bardziej że nie obejdzie się też bez mocnego procesora czy wydajnych pamięci RAM. Nie zmienia to faktu, że długo, bo aż 2 lata czekaliśmy na premierę nowych GPU NVIDII, więc na pewno wiele osób interesuje, jak duży skok wydajnościowy się dokonał. Już teraz mogę Wam zdradzić, że jest on bardzo duży. Przejdźmy jednak do konkretów.

Specyfikacja Zotac GeForce RTX 4090 Trinity

Jak już wspominałem, Zotac GeForce RTX 4090 Trinity to konstrukcja referencyjna. W ofercie producenta jest jeszcze model z dopiskiem OC, ale nam na testy trafił się akurat ten słabszy, co absolutnie nie jest powodem do narzekania. Dzięki temu dowiemy się, jak radzą sobie referencyjne RTX-y 4090 na tle tych lekko podkręconych.
Karta wyposażona jest w rdzeń AD102-300 z 16384 jednostkami CUDA. To aż o 5632 więcej niż w dotychczasowym liderze wydajności, czyli modelu GeForce RTX 3090 Ti. Taktowanie jest standardowe, co oznacza maksymalnie 2520 MHz w trybie Boost. Oprócz tego karta oferuje 24 GB pamięci GDDR6X 21 Gbps o przepustowości 1008 GB/s, trzy złącza DisplayPort 1.4a oraz jedno HDMI 2.1.

Jeśli chodzi o zasilanie, to standardowo mamy tutaj 16-pinowe złącze Micro-Fit Molex. Oczywiście w zestawie znajduje się przejściówka, ale w tym przypadku z trzech złączy 8-pinowych (w przypadku testowanego Palita koniecznie było podpięcie aż czterech złączy PCIe). Chociaż NVIDIA przekonuje, że przy TBP na poziomie 450 W z kartą poradzi sobie zasilacz o mocy 850 W, to firma Zotac rekomenduje stosowanie modelu o mocy aż 1000 W. To prawdopodobnie po prostu bezpieczne zagranie i zabezpieczenie dla firmy. Sami testy przeprowadzaliśmy na zasilaczu 850 W i w pełni dawał on sobie radę, ale i tak rekomendujemy zastosowanie mocniejszego modelu, chociażby z powodu odpowiedniego zapasu mocy.

Karta Zotac GeForce RTX 4090 Trinity wyposażona jest w chłodzenie IceStorm 3.0 Advanced Cooling. To składa się między innymi z trzech wentylatorów, które są dwukrotnie wyższe i mają dwa razu szersze łopatki w porównaniu z poprzednią generacją. Do tego dochodzi radiator na całej długości karty oraz 9 miedzianych ciepłowodów. Chłodzenie oferuje tryb półpasywny, co oznacza, że wentylatory uruchamiają się dopiero po osiągnięciu konkretnej temperatury. Nie brakuje też podświetlenia Spectra 2.0 ARGB, ale to już standard w tego typu konstrukcjach. Poza tym karta ma wymiary 356,1 × 150,1 × 71,4 mm, więc zajmuje aż 3,5 slota w obudowie komputera. W zestawie znajduje się dedykowana podpórka, która ma podtrzymywać GPU.

• Rdzeń: Lovelace AD102-300 (RTX 4090),
• Proces technologiczny: 4 nm (TSMC),
• Taktowanie GPU: 2235 MHz (bazowo), 2520 MHz (Boost)
• Pamięć: 24 GB GDDR6X 21 Gbps,
• Szyna pamięci: 384-bitowa,
• Przepustowość pamięci: 1008 GB/s,
• Jednostki CUDA: 16384,
• Jednostki RT: 128,
• Jednostki Tensor: 512,
• Jednostki ROP: 192,
• Interfejs: PCI-Express 4.0 x16,
• Złącza: 3 × DisplayPort 1.4a, 1 × HDMI 2.1,
• Zasilanie: 16-pinowa wtyczka Micro-Fit Molex (przejściówka z 4 × 8-pinowej),
• Wymiary: 356,1 × 150,1 × 71,4 mm (3,5 slota),
• Gwarancja: 24 miesiące,
• Cena: około 9699 zł.

Platforma testowa i metodologia

Naszą platformę testową poznaliście już w osobnym tekście. Nie powstałaby ona, gdyby nie nasi partnerzy – Intel, XPG, Asus, Palit oraz AOC, które zapewniły nam odpowiednie podzespoły, za co jeszcze raz bardzo dziękujemy.

Specyfikacja komputera, na którym testowane są wszystkie sprzęty komputerowe, prezentuje się następująco:

• Procesor: Intel Core i9-11900K
• Chłodzenie: XPG Levante 240
• Płyta główna: Asus ROG Maximus XIII Hero
• Pamięci RAM: XPG Spectrix D60G 32 GB (4 × 8 GB) DDR4 4133 MHz CL19
• Dysk: XPG GAMMIX S50 Lite SSD NVMe Gen4x4
• Zasilacz: XPG Core Reactor 850 Gold
• Obudowa: XPG Battlecruiser

Jeśli chodzi o metodologię testowania kart graficznych, to do minimum ograniczyliśmy benchmarki, które może i pokazują różnice między poszczególnymi modelami, ale niewiele mówiąc o ich realnej wydajności. Dlatego na liście znajdują się tylko 3DMark Time Spy i Port Royal oraz Blender.

W związku z wymianą procesora i płyty głównej (wcześniej testowaliśmy na Core i9-10900F) postanowiliśmy też zmienić listę gier, na których testujemy karty graficzne. Aktualna lista prezentuje się następująco: Wiedźmin 3, Cyberpunk 2077, Resident Evil 2 oraz God of War. Standardowo testy wykonujemy w rozdzielczości 1080, 1440p oraz 2160p. Nie brakuje też testów z wykorzystaniem NVIDIA DLSS oraz Ray Tracingu, a w przypadku RTX 4090 dodatkowo mieliśmy okazję sprawdzić możliwości DLSS3 w grze Cyberpunk 2077. 

Testy w benchmarkach

Jak już zaznaczyłem przy platformie testowej i metodologii testów, znacząco ograniczamy liczbę benchmarków. Możecie zapytać – dlaczego? Odpowiedź jest prosta. To dobre narzędzia porównawcze, ale nie oddają realnych możliwości kart graficznych. Możemy w ten sposób sprawdzać, która karta jest wydajniejsza, ale nie dowiemy się, ile da to FPS-ów w grach. A przecież wszystkich interesuje właśnie to, ile klatek na sekundę będą mieli w najnowszych produkcjach, a nie ile punktów zdobędą w 3DMarku. Niemniej jako narzędzie do zestawiania ze sobą różnych modeli sprawdza się nieźle, więc całkowicie z benchmarków zrezygnować nie wypada.

Na naszej liście testowej znajdują się jedynie: 3DMark Time Spy (wynik ogólny i GPU), 3DMark Port Royal (test wydajności przy wykorzystaniu techniki śledzenia promieni) oraz Blender, który ma pokazywać możliwości danej karty w zastosowaniach profesjonalnych.

Testy w grach

Jeśli chodzi o testy w grach, to postawiliśmy na cztery tytuły: Cyberpunk 2077 (okolice Grand Mall), Wiedźmin 3: Dziki Gon (Krzywuchowe Moczary), God of War (Rzeczna Przełęcz) oraz Resident Evil 2 (Posterunek Policji). Testy wykonujemy zawsze przy tych samych ustawieniach, w tym samym scenach i w trzech różnych rozdzielczościach, czyli 1080p, 1440p oraz 4K.

Testy RTX/DLSS (w tym DLSS3)

Dodatkowo, oprócz wydajności przy standardowych ustawieniach, sprawdzamy też wpływ RTX (Ray Tracing) i DLSS (Deep Learning Super Sampling), o ile w danej produkcji jest to możliwe. Oba rozwiązania mają gigantyczny wpływ na liczbę generowanych klatek na sekundę, przy czym Ray Tracing je zmniejsza, a DLSS zwiększa (w zależności od ustawień mniej lub więcej).

Przy testach GeForce RTX 4090 dochodzi jeszcze osobny test DLSS3, gdyż otrzymaliśmy dostęp do przedpremierowej wersji Cyberpunk 2077, która to rozwiązanie obsługuje. W tym przypadku ograniczyliśmy się jednak do wbudowanego w grę benchmarka oraz pomiarów za pomocą programu NVIDIA FrameView. Zestawiliśmy jest z identycznymi ustawieniami w DLSS2 oraz z wyłączonym DLSS i RTX. 

Kultura pracy

W przypadku kultury pracy badamy trzy parametry pracy karty graficznej – maksymalne zużycie energii (dla całej platformy), temperatury osiągane pod obciążeniem oraz hałas generowany przez system chłodzenia danego modelu. W tym ostatnim przypadku pomiaru dokonujemy z odległości około 40 cm ze zdjętym bokiem obudowy, więc w praktyce hałas powinien być niższy. Wszystkie testy wykonujemy w grze Cyberpunk 2077 na najwyższych ustawieniach (RTX na Niewiarygodne) z wyłączony DLSS i w rozdzielczości 4K.

Podsumowanie

Zotac GeForce RTX 4090 Trinity jest kartą referencyjną i w zestawieniu z lekko podkręconym Palitem to widać. Chociaż różnica między kartami to zaledwie 90 MHz w trybie Boost, to przekłada się to nawet na kilka dodatkowych klatek na sekundę na korzyść modelu GameRock OC. Im wyższa rozdzielczość, tym różnice są mniejsze, a nie podejrzewam nikogo o zakup RTX 4090 do grania w 1080p, więc tak naprawdę można powiedzieć, że strata Zotaca jest mniejsza, niż mogłoby się wydawać.

No i trochę gorsze wynik nie powodują, że jest to karta słaba. Nic z tych rzeczy. To nadal wydajnościowy potwór, który w Cyberpunk 2077 wyciąga około 80 klatek na sekundę na ustawieniach Ultra (bez RTX i DLSS), a to po prostu musi robić wrażenie. Zachowuje przy tym dobrą kulturę pracy, chociaż ponownie muszę przypomnieć, że testy wykonujemy w otwartej obudowie, więc docelowo temperatury mogą być wyższe, a to oznacza też szybsze kręcenie wentylatorów i potencjalnie również większą głośność całego chłodzenia.

Nie zmieniają się też końcowe wnioski względem karty RTX 4090 jako takiej. Jeśli macie wolne 10 tys. zł i planujecie zakup tego modelu, to naprawdę nie obejdzie się bez potężnego PC-ta. W trakcie testów czuć było, że nasz Core i9-11900K w kilku sytuacjach staje się wąskim gardłem, szczególnie w niższych rozdzielczościach, gdzie CPU odgrywa większe znaczenie. Najlepszym wyborem powinny być najnowsze układy Intela, w tym przede wszystkim Core i9-13900K, o ile potwierdzą się plotki o jego bardzo wysokiej wydajności w grach.

Duże wrażenie robią też możliwości DLSS3, chociaż na razie sprawdziliśmy je zaledwie na przykładzie jednej gry. Docelowo będzie ich dużo więcej (na ten moment zapowiedziano 35 gier i aplikacji z obsługą Deep Learning Super Sampling 3) i wtedy postaramy się o bardziej pogłębione testy nowej wersji techniki skalowania obrazu.  Na razie wygląda to bardzo obiecująco, bo z włączonym Ray Tracingiem w jakości Ultra i DLSS3 ustawionym na wydajność wzrost liczby klatek na sekundę jest niemal dwukrotny w porównaniu z natywnym obrazem 2160p. Dokładnie przyglądałem się też generowanemu obrazowi i uwierzcie mi, że na monitorze 4K nie byłem w stanie dostrzec różnicy, ale – jak już mówiłem – w niedalekiej przyszłości mam plan przyjrzeć się temu dokładniej.

GeForce RTX 4090 to prawdziwy potwór. NVIDIA dokonała rzeczy niesamowitej, oferują bardzo duży, bo w rozdzielczości 4K nawet ponad 50-procentowy, wzrost wydajności względem modeli GeForce RTX 3090 Ti. A to nie lada wyczyn. W połączeniu z DLSS, w tym przede wszystkim DLSS3, wyniki są jeszcze lepsze. Niestety, idzie to w parze z wysokim zużyciem energii, chociaż niższym niż się spodziewałem przed rozpoczęciem testów. W dobie kryzysu energetycznego i wizji drastycznych podwyżek cen prądu każdy kilka razy zastanowi się, zanim zdecyduje się na zakup karty. Moment, w którym odbywa się premiera RTX 4090 to tak naprawdę największy problem NVIDII. Z jednej strony zakończył się kryzys na rynku GPU, ale zaczął inny, być może jeszcze poważniejszy dla nas wszystkich.

Ocena: 8/10

Zalety:

• Ogromna wydajność
• Wysoka kultura pracy
• Ray Tracing
• DLSS3 przynosi dużą poprawę wydajności
• Prawdziwa, nowa generacja GPU

Wady:

• Duże zużycie energii
• Bez potężnego CPU nawet nie podchodź
• Ogromne wymiary