DAB+ kontra MUX-8: walka o pasmo VHF w Polsce
Urząd Komunikacji Elektronicznej ogłosił start konsultacji dotyczących nowego Planu Zagospodarowania Częstotliwości (PZCz) dla zakresu 174-230 MHz. Pasmo to jest obecnie wykorzystywane przez ósmy multipleks naziemnej telewizji cyfrowej (MUX-8), a w przyszłości może zostać przeznaczone także na dodatkowe multipleksy cyfrowego radia DAB+. Konsultacje potrwają 30 dni, a swoje stanowiska mogą zgłaszać wszystkie zainteresowane strony.
Cel konsultacji i możliwe zmiany
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej zaznaczył w ogłoszeniu, że zmiany w PZCz mają na celu ułatwienie rozwoju naziemnej radiofonii cyfrowej, minimalizację zakłóceń w sieciach DAB+ oraz dostosowanie regulacji do obowiązujących norm dla pasma 470-694 MHz. Zmiany w planach częstotliwości są przeprowadzane regularnie, a obecny proces ma na celu stworzenie bardziej elastycznych warunków dla nadawców radiowych.
Przyszłość multipleksów DAB+
Kwestia rozwoju cyfrowego radia DAB+ w Polsce pozostaje otwarta. Jak przypominają Wirtualnemedia.pl, kilka lat temu planowano uruchomienie ogólnopolskiego multipleksu, jednak konkurs na operatora został zawieszony. Obecnie priorytetem jest rozstrzygnięcie konkursu na operatora telewizyjnego MUX-5, a temat DAB+ może powrócić w zależności od zainteresowania rynku. Na ten moment w Polsce funkcjonują jedynie lokalne multipleksy DAB+ w takich miastach, jak Warszawa, Poznań, Katowice, Rzeszów, Tarnów, Toruń i Częstochowa, a także eksperymentalne emisje w innych lokalizacjach (Warszawa, Gdańsk, Kraków, Łódź, Bielsko-Biała, Gliwice, Szczawnica, Andrychów, Wrocław, Szczecin).
Mimo dużej popularności DAB+ w Europie Zachodniej, w Polsce technologia ta nie zdobyła jeszcze szerokiej bazy słuchaczy. Według danych firmy Kantar Polska, w 2024 roku codziennie z radia cyfrowego korzystało zaledwie 61 tysięcy osób, co oznacza spadek w porównaniu z rokiem poprzednim.
MUX-8 i problemy z pasmem VHF
MUX-8, działający w paśmie VHF, od lat boryka się z trudnościami. Do jego odbioru często wymagana jest bardziej skomplikowana instalacja antenowa, co ogranicza liczbę odbiorców i rentowność kanałów nadawanych na tym multipleksie. W rezultacie, stacje takie jak Zoom TV i Metro zdecydowały się nie przedłużać koncesji i opuszczą MUX-8 pod koniec roku. Emitel, operator multipleksu, liczy na szybkie rozstrzygnięcie konkursu na nowych nadawców, choć Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji planuje podjąć ten temat dopiero w przyszłym roku.
Co dalej?
Obecne konsultacje mogą otworzyć drogę do zmian w strukturze nadawania w paśmie VHF. Nie wiadomo jeszcze, jakie stanowisko zaprezentuje Emitel, ale spółka potwierdziła udział w procesie. Decyzje podjęte przez UKE mogą mieć długofalowy wpływ zarówno na rozwój cyfrowego radia w Polsce, jak i przyszłość MUX-8. W ciągu najbliższych miesięcy okaże się, czy pasmo VHF pozostanie pod kontrolą telewizji, czy też zyska nowe przeznaczenie dla rozwoju technologii DAB+.
