Wzmacniacz sieci komórkowej? Lepiej nie próbuj tego w domu – tłumaczymy dlaczego

Sieci komórkowe są systematycznie rozbudowywane przez operatorów, którzy inwestują w to miliardowe kwoty. Jednak użytkownicy nie zawsze są zadowoleni z zasięgu. Nie chodzi nawet o odległe miejsca w górach czy leśnych ostępach, lecz także o centra największych miast, w tym wnętrza budynków. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele, a jedna z nich to przeciążenie sieci i ograniczenie jej pojemności z wykorzystaniem wciąż najpopularniejszego standardu LTE. Coraz więcej smartfonów, modemów i urządzeń IoT loguje się do sieci, a nam niekiedy trudno jest odebrać pocztę, zajrzeć na Facebooka lub poczatować na WhatsApp. Także konstrukcja budynku czy topografia terenu mogą wpływać negatywnie na zasięg sieci komórkowych – tłumić sygnał lub zakłócać jego propagację.

Wzmacniacz ze sklepu internetowego to nie jest rozwiązanie!

Jest problem, jest i rozwiązanie – własny wzmacniacz sygnału sieci. Wystarczy kupić taki sprzęt w internetowym sklepie, zainstalować sobie i do woli używać, ciesząc się dobrej jakości połączeniami głosowymi i stabilnym transferem danych. 

Taka porada wydaje się kusząca, ale niewiele w niej prawdy. To bardzo zły pomysł, który może przynieść więcej szkód niż korzyści. Nawet doprowadzić do tragedii. Zacznijmy jednak od początku... 

Czym są wzmacniacze GSM/UMTS/LTE?

Wzmacniacze GSM/UMTS/LTE, nazywane też repeaterami, to aktywne urządzenia  radiowe, które pośredniczą w transmisji sygnału pomiędzy stacją bazową telefonii komórkowej a smartfonem lub routerem. Amatorskie urządzenia tego typu są oferowane przez sprzedawców jako remedium na słabą jakość zasięgu telefonii komórkowej wewnątrz pomieszczeń. 

W sklepach internetowych można kupić wzmacniacze o różnych parametrach technicznych. Są to urządzenia zazwyczaj sprowadzane z Chin bez żadnej certyfikacji, o zasięgu obejmującym najczęściej obszar około 200-500 m². Zestawy składają się z samego wzmacniacza oraz dwóch anten – wewnętrznej oraz zewnętrznej kierunkowej. Działają w standardach GSM, UMTS, LTE, najczęściej w pasmach 900 MHz i 1800 MHz, chociaż nie brakuje ofert z pełnym pokryciem pasm. Całość gwarantować ma zysk sygnału rzędu 60 - 70 dBi. 

Sprzedawcy oferują repeatery jako urządzenia zwiększające zasięg sieci w domach, biurach, halach fabrycznych czy magazynach. Sprzęt tego rodzaju można kupić już za 300-400 zł, a ogromny wybór ofert sugeruje, że mamy do czynienia z legalnym, polecanym z technicznego punktu widzenia urządzeniem. Tak jednak nie jest.

Nielegalne wzmacniacze sygnału stają się prawdziwą plagą, a ich stosowanie wymierzone jest w nas wszystkich, użytkowników sieci komórkowych. Orange Polska co kwartał wysyła do UKE kilkaset zgłoszeń dotyczących nielegalnych repeaterów. Rzeczywista skala tego zjawiska może być większa, bo liczba ofert sprzedaży takiego sprzętu nie maleje.  

Dlaczego amatorskie wzmacniacze GSM przynoszą więcej szkód niż korzyści?

Dostępne w internecie, amatorskie wzmacniacze GSM/UMTS/LTE w Polsce nie są dopuszczone do samodzielnego montażu i używania. Chociaż można je kupić bez łamania prawa, instalowanie ich na własną rękę wiąże się z jego naruszeniem. Ma to ścisłe uzasadnienie techniczne.

Po pierwsze sprzęt tego rodzaju zazwyczaj nie spełnia obowiązujących norm technicznych, a jego działanie jest całkowicie niekontrolowane. 

Repeatery nieselektywnie wzmacniają całą częstotliwość lub pasmo, np. LTE 2100, i zakłócają tym samym nie tylko naszą sieć, ale również sieci pozostałych operatorów. Stacje bazowe, położone w pobliżu miejsca nielegalnej instalacji, będą odbierać szumy – zakłócenia emitowane przez repeater – co doprowadzi do pogorszenia się sygnału dla wszystkich użytkowników telefonii komórkowej w promieniu kilkuset metrów. Mniejsze zakłócenia sieci komórkowych mogą być odczuwalne w odległości nawet 10 km! Co więcej, tani wzmacniacz sygnału działa nieprzerwanie, niezależnie od tego, czy podłączony jest do niego jakiś terminal końcowy, więc zakłóca działanie stacji bazowej nieustannie, powodując permanentny stan pogorszenia jakości sieci.

Każda stacja bazowa może obsłużyć określoną liczbę użytkowników. Nasze smartfony czy routery nadają w kierunku stacji bazowej sygnały użyteczne, równolegle jednak emitowane są do niej zakłócające sygnały z repeatera. Gdy ich suma przekroczy określony poziom, jakość połączeń drastycznie spadnie. Nielegalny wzmacniacz non stop zakłóca działanie stacji bazowej na całej dostępnej częstotliwości, zajmuje jej pojemność, czego efektem są kiepskie połączenia głosowe i zrywający się internet.

Kluczowy jest też montaż – gdy repeater zostanie zainstalowany bez fachowej analizy, zbyt blisko stacji bazowej, może powodować wyraźne podniesienie poziomu tła elektromagnetycznego w sąsiedztwie przekaźnika sieci. Wewnętrzna antena wzmacniacza powinna być też odseparowana od zewnętrznej, bo inaczej ich działanie będzie się zapętlać. Praktycznie rzecz biorąc, nie jest możliwa samodzielna, amatorska instalacja takiego sprzętu bez wyrządzenia poważnych szkód dla działania sieci. Efekt nieprawidłowego montażu będzie wręcz katastrofalny, przeciwny do oczekiwanego.

Źle zamontowany repeater GSM/UMTS/LTE będzie ograniczał zasięg stacji bazowej, a jednym ze skutków jest problem zrywania połączeń – nie tylko dla posiadacza tego sprzętu, ale dla setek lub nawet tysięcy użytkowników telefonów w okolicy. W skrajnym przypadku utrudnienia w nawiązaniu połączenia ze stacją bazową oznaczać będą brak możliwości wezwania pogotowia, straży pożarnej czy innych służb ratunkowych. 

Fot: Shutterstock

Samodzielna instalacja wzmacniacza grozi karą! 

Prawo wyraźnie określa, kto i w jakich okolicznościach może instalować wzmacniacze sygnału GSM/UMTS/LTE. Nieautoryzowany montaż i używanie repeaterów grozi karą grzywny w wysokości do 1000 zł. Jeżeli ta sankcja okaże się niewystarczająca i delikwent będzie dalej uporczywie stosował taki sprzęt, groźbę stanowi kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do dwóch lat.

Co ciekawe, jak podaje UKE, choć będące główną platformą dystrybucji repeaterów Allegro nałożyło na sprzedających obowiązek informowania nabywców o nielegalności samodzielnej instalacji, chętni na towar się znajdują. W sieci można bez problemu znaleźć serwisy oferujące instalację wzmacniacza bez udziału operatora. Zazwyczaj firmy te są oficjalnie zarejestrowane za granicą, mimo tego, że oferują usługi na terenie Polski. Odpowiedzialność za używanie wzmacniacza i tak zresztą zawsze spada na użytkownika.  

Nie oznacza to jednak, że stosowanie wzmacniaczy sygnału sieci komórkowej jest całkowicie zakazane. Zgodnie z ustawą Prawo Telekomunikacyjne używanie urządzeń radiowych wymaga posiadania stosownego pozwolenia. Prawo do instalacji i konfiguracji repeaterów przysługuje wyłącznie operatorom sieci komórkowych, posiadającym ogólnopolską rezerwację częstotliwości wykorzystywanych do świadczenia usług za pośrednictwem stacji bazowych.  

W firmie potrzebny jest wzmacniacz? Zwróć się do operatora!

Brak zasięgu sieci w biurze czy na terenie zakładów przemysłowych może być faktycznie bardzo dotkliwy, zwłaszcza w codziennej działalność firm. W takiej sytuacji pozostaje furtka – skorzystanie z oferty operatora. 

Na czym polega różnica? Jest ich kilka. Po pierwsze operator bada wybrany wzmacniacz w warunkach laboratoryjnych i terenowych, co pozwala mu na pełną ocenę jakości i przydatności urządzenia. 

Po drugie w razie potrzeby wybierane są tylko takie repeatery, które dają możliwość selektywnego ograniczenia pasma pracy do pożądanego zakresu częstotliwości i mają zabezpieczenie przed zakłócaniem pracy stacji bazowych innych operatorów.

Po trzecie montaż wzmacniacza przez operatora poprzedzony jest pomiarem sygnałów odbieranych w miejscu instalacji, a także w okolicy pobliskich stacji bazowych. Technicy wykonują analizę zasięgu radiowego i możliwych zakłóceń, szacują też, w jakim stopniu montaż urządzenia faktycznie poprawi jakość sygnału. Na koniec wykonywany jest projekt techniczny instalacji.

Wreszcie po czwarte – po zakończeniu instalacji dokonywane są kolejne pomiary radiowe, a urządzenie pozostaje pod stałym monitoringiem operatora.

Zlecenie instalacji wzmacniacza sygnału wiąże się ze sporymi kosztami, więc jest to oferta przewidziana dla klientów biznesowych.

Dla klientów indywidualnych montaż legalnego repeatera może być zbyt drogi. Co zrobić w takiej sytuacji? Jeżeli problem dotyczy mobilnego internetu, rozwiązaniem może być skorzystanie z routerów GSM/UMTS/LTE wyposażonych w anteny o większej skuteczności, na przykład w anteny zewnętrzne. Inna opcja to wykorzystanie urządzeń typu ODU-IDU, składających się z modemu zewnętrznego i routera domowego, połączonych przewodem koncentrycznym. Dzięki temu udaje się zminimalizować tłumiące właściwości murów budynków. Takim urządzeniem jest np. ZTE MF258K. 

Czy mój domowy repeater Wi-Fi też jest nielegalny?

Czy w takim razie domowe wzmacniacze sieci Wi-Fi też są nielegalne? Oczywiście nie, tego typu urządzenia nie mają nic wspólnego ze wzmacniaczami sygnału sieci komórkowej. Coraz częściej  wprowadzane w ostatnich latach na rynek repeatery sygnału Wi-Fi pracują w innym standardzie sieci radiowej, w pasmach 2,4 GHz i 5 GHz. Ich działanie ma ograniczony zasięg i nie wpływa w sposób istotny na dostępność połączeń Wi-Fi u innych użytkowników. 

Oczywiście nadmierne zagęszczenie sieci Wi-Fi zwłaszcza w paśmie 2,4 GHz może powodować wzajemne oddziaływanie i osłabienie sygnału, jednak skala tego problemu jest nieporównywalna. Najistotniejsze jest to, że domowe repeatery Wi-Fi nie naruszają działania sieci operatorów, objętych rezerwacją częstotliwości. Są to urządzenia w pełni legalne i można je swobodnie stosować w sposób określony przez producenta.