Najmniejszy polski satelita zrobił sobie selfie w kosmosie
Polska ma kolejny powód do dumy w dziedzinie eksploracji kosmosu. Satelita HYPE, najmniejszy polski obiekt wysłany na orbitę, wykonał swoje pierwsze zdjęcie – i to w nietypowy sposób. Stworzone przez studentów AGH urządzenie uchwyciło unikalne selfie za pomocą specjalnego selfie-sticka z zamontowaną kamerą.
Polscy studenci na orbicie
Satelita HYPE powstał w Kole Naukowym SatLab AGH we współpracy z Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Został wyniesiony na orbitę 14 stycznia 2025 roku w ramach misji Falcon 9 Transporter-12. Kilka dni po starcie opuścił kapsułę i rozpoczął samodzielną misję w przestrzeni kosmicznej.
Pierwsze zdjęcie wykonane przez satelitę to nie tylko techniczny sukces, ale też symboliczne uhonorowanie zespołu, który nad nim pracował. W momencie nawiązania pierwszej łączności na wyświetlaczu HYPE pojawiła się grafika przedstawiająca członków Koła Naukowego SatLab AGH oraz prof. Jerzego Lisa, Rektora AGH, prof. Tadeusza Uhla, Dyrektora Centrum Technologii Kosmicznych AGH, oraz prof. Piotra Kijankę, opiekuna koła naukowego.
Zdjęcie ma symboliczne znaczenie – pokazuje, że polscy studenci są w pionierski sposób obecni w rozwoju eksploracji kosmosu. Jest też zwieńczeniem ciężkiej pracy zespołu, który przez wiele miesięcy zajmował się realizacją tego ambitnego przedsięwzięcia. Budując najmniejszego polskiego satelitę HYPE, młodzi naukowcy z SatLab AGH uczyli się inżynierii satelitarnej od postaw.
Miniaturowa technologia z wielkimi możliwościami
HYPE to satelita typu PocketQube o wymiarach zaledwie 5 x 5 x 5 cm – porównywalny do kostki Rubika. Jego konstrukcja wykonana jest z aluminium lotniczego, a energię czerpie z wydajnych paneli słonecznych pokrywających pięć z sześciu ścian urządzenia. Dzięki specjalnym czujnikom światła HYPE potrafi orientować się w przestrzeni względem Słońca.
Najbardziej charakterystycznym elementem satelity jest 16-centymetrowy selfie-stick wykonany ze stali sprężynowej, na którego końcu zamontowano kamerę. Zarejestrowany obraz jest przetwarzany na pokładzie satelity, a następnie przesyłany do stacji naziemnej.
Selfie-stick o długości 16 cm wykonany jest ze stali sprężynowej, a na końcu posiada aluminiową strukturę, do której zamontowana jest kamera. Zarejestrowany przez nią obraz przetwarzany jest na pokładzie satelity z wykorzystaniem opracowanych przez nas algorytmów. Po wstępnej obróbce, mamy możliwość pobrania zdjęcia za pomocą własnej stacji naziemnej. Wyzwaniem technicznym było dla nas zmieszczenie tak długiego selfie sticka w formacie PocketQube, który ogranicza wymiary satelity do 5x5x5 cm - mniej więcej tyle co standardowa kostka rubika. Udało nam się to dzięki owinięciu wystających elementów wokół satelity i wykorzystaniu specjalnego mechanizmu, który po znalezieniu się HYPE w przestrzeni kosmicznej, pozwolił selfie-stickowi oraz antenom się rozłożyć.
Kosmiczny spektrometr do monitorowania Ziemi
Oprócz unikalnej funkcji robienia zdjęć, HYPE został wyposażony w najmniejszy dostępny komercyjnie spektrometr, dostarczony przez japońską firmę Hamamatsu. To zaawansowane urządzenie, mierzące zaledwie 11,5 x 4,0 x 3,1 mm, analizuje światło słoneczne odbite od Ziemi i atmosfery w zakresie bliskiej podczerwieni.
Dzięki temu studenci AGH mogą badać między innymi kondycję lasów, poziom degradacji ekosystemów oraz wpływ działalności człowieka na środowisko. Spektrometr umożliwia również monitorowanie emisji pyłów wulkanicznych, co pozwoli lepiej przewidywać erupcje i analizować ich skutki.
Centrum Kontroli Misji w Krakowie
Dane zebrane przez HYPE będą analizowane przez studentów w Centrum Kontroli Misji, które mieści się na dachu Centrum Technologii Kosmicznych AGH. To tam trafiać będą zarówno zdjęcia z orbity, jak i dane spektrometryczne, które posłużą do dalszych badań naukowych.
