Wydajny maluszek, czyli Crucial X10 Pro (Test)

Nośniki półprzewodnikowe, nazywane w skrócie SSD, to jedna z najlepszych technologii w ostatnich latach. Oferują one znacznie wyższe prędkości i niższe czasy dostępu w porównaniu z klasycznymi HDD. Przekłada się to na ogromny wzrost komfortu obcowania z komputerem stacjonarnym, laptopem czy konsolą. Mowa w końcu o szybszym ładowaniu systemu operacyjnego, plików i aplikacji czy wczytywaniu kolejnych obszarów w grach.

Crucial X10 Pro oferuje wydajność do 2100 MB/s

Pierwsze SSD były bardzo drogie, ale na przestrzeni lat ceny zauważalnie spadły, a pojemności wzrosły. Aktualnie nośniki półprzewodnikowe najczęściej możemy spotkać w formacie 2,5" i M.2 2280, rzadziej są to karty rozszerzeń z interfejsem PCIe oraz inne wielkości M.2. Oczywiście nie brakuje też rozwiązań przenośnych, w formie zewnętrznego urządzenia podpinanego pod USB. I dzisiaj właśnie taki sprzęt weźmiemy na warsztat.

Crucial X10 Pro to przenośny SSD, który debiutował ledwie chwilę temu w sprzedaży wraz ze słabszym i tańszym modelem Crucial X9 Pro. Mowa o wymiarach 65 x 10 x 50 milimetrów i masie około 41 gramów. Użytkownik ma do wyboru trzy różne pojemności - 1, 2 lub 4 TB. Wszystkie z nich korzystają z interfejsu USB 3.2 Gen 2x2 (do 20 Gb/s) i złącza USB typu C. Deklarowana wydajność to do 2100 MB/s dla odczytu i do 2000 MB/s dla zapisu.

My postanowiliśmy przetestować Crucial X10 Pro w wersji 1 TB, czyli jednej z najpopularniejszych pojemności wśród zwykłych użytkowników, a nie profesjonalistów. Podobnie jak w testowanym wcześniej Crucial X9 Pro pierwsze wrażenie jest bardzo pozytywne. SSD jest absurdalnie wręcz mały i lekki, mieszcząc się w kieszeni. Nie zabrakło jednak solidności za sprawą obudowy z anodyzowanego aluminium z gumową powłoką na spodzie. Konstrukcja spełnia wymagania certyfikatu IP55, a to oznacza odporność przed pyłem i ochronę przed strugami wody oraz upadkami z wysokości do 2 metrów.

W środku czarnej obudowy, do której wyjątkowo trudno się dostać, znajdziemy jedną płytkę drukowaną z interfejsem USB i SSD. Brak tutaj mostka pośredniego jak w przypadku rozwiązań konkurencji, co podyktowane zostało z pewnością chęcią zaoferowania niewielkich wymiarów. Crucial zdecydował się na 4-kanałowy kontroler Silicon Motion SM2320 bez pamięci podręcznej zestawiony z 176-warstwowymi kośćmi 3D TLC NAND od Microna (czyli firmy nadrzędnej dla marki Crucial).

Crucial X10 Pro

• Wymiary: 65 x 10 x 50 mm
• Masa: 41,2 gramów
• Interfejs: USB 3.2 Gen 2x2
• Pojemność: 1 TB
• Kości: 3D TLC NAND
• Deklarowana prędkość odczytu: do 2100 MB/s
• Deklarowana prędkość zapisu: do 2000 MB/s
• Gwarancja: 5 lat
• Inne: Certyfikat IP55
• Cena: ok. 619 złotych

W skład redakcyjnej platformy testowej Telepolis wchodzą podzespoły z wyższej półki. Jesteśmy więc przygotowani na wszystko, co producenci przygotowali dla rynku konsumenckiego. Komputer oparty został o topowy model procesora z rodziny Intel Alder Lake-S (12. generacja). Dokładna specyfikacja prezentuje się następująco:

• Procesor: Intel Core i9-12900K
• Płyta główna: MSI MEG Z690 UNIFY
• RAM: G.SKILL Trident Z5 RGB (2x 16 GB, 6400 MHz, CL 32)
• Karta graficzna: GIGABYTE AORUS GeForce RTX 4080 16 GB MASTER
• SSD: ADATA XPG GAMMIX S70 Blade
• Zasilacz: Cooler Master V850 GOLD v2 White Edition
• Obudowa: Cooler Master H500P Mesh White ARGB
• Chłodzenie: Arctic Liquid Freezer II 360 A-RGB
• Pasta termoprzewodząca: SilentiumPC Pactum PT-4

Procedura testowa

Testy przeprowadzamy zawsze na aktualnym systemie Windows 10. Programy działające w tle są ograniczane do niezbędnego minimum, a aplikacje do zarządzania podzespołami są wyłączone. Ma to na celu zapewnienie stałych warunków pomiarowych i wyeliminowanie zmiennych. Każdy test przeprowadzany jest kilkukrotnie (od 5 do 10 razy), a następnie wyciągana jest średnia wartość.

Do pomiarów użyliśmy popularnych i sprawdzonych programów w najnowszych wersjach, mowa o CrystalDiskMark 8.0.4, PCMark 10 oraz 3DMark. Prócz tego nie zabrakło testów praktycznych, z wykorzystaniem przygotowanych przez nas specjalnie paczek plików, które odpowiadają zwykłemu użytkowaniu:

• 12 500 plików JPG o łącznej wadze 30,5 GB
• 3 pliki MKV o łącznej wadze 48 GB
• 1 plik o wadze 63 GB

Pierwszy test ma na celu sprawdzenie deklaracji producenta dotyczących prędkości odczytu i zapisu. Przeprowadzany jest przy przy użyciu popularnego programu CrystalDiskMark. Pomiary miały miejsce nie na ustawieniach domyślnych, a profilowi pod SSD typu NVMe. Sprawdzone zostały trzy różne paczki – 16 MiB, 1 GiB oraz 32 GiB. Każdy pomiar wykonany został pięciokrotnie w trzech seriach. Następnie całość została zsumowana by obliczyć średnią.

Jeśli chodzi o odczyt sekwencyjny to Crucial X10 Pro wywiązuje się z deklaracji. Minimalnie gorzej sprawa wygląda przy zapisie, ale to nadal wysokie wartości. Notujemy tutaj średnio 1999 i 1837 MB/s, a więc bardzo blisko obiecywanych "do 2100 i 2000 MB/s". Co ważne mowa o praktycznie dwa razy wyższej wydajności niż w niższym modelu Crucial X9 Pro.

Benchmarki często są określane jako „puste cyferki”. Prawda jest jednak taka, że o ile część z nich faktycznie nie ma większego sensu, tak na rynku nadal jest kilka sprawdzonych rozwiązań posiadających powtarzalne scenariusze. Jednym z nich jest PCMark 10 z testem „Full Drive Benchmark”. Zapisuje on około 204 GB danych, mierzy prędkości i czasy dostępu oraz co ważne – trwa ponad godzinę, a to pozwala wykryć nośniki mające problemy z wysokimi temperaturami.

PCMark 10 udowadnia, że Crucial X10 Pro nadaje się do pracy i zadań biurowych. Plasuje się on idealnie między bezpośrednią konkurencją ze strony SanDisk Extreme Portable SSD V2, a tańszą propozycją Crucial X9 Pro. Różnice na poziomie około 100 punktów są niewielkie. Oczywiście każdy przenośny SSD w naszym zestawieniu masakruje zewnętrzne HDD 2,5".

Test syntetyczny – 3DMark

Kolejny z wybranych przez nas programów testowych również pochodzi od firmy UL Benchmarks. Mowa o znanym i cenionym 3DMarku z mniej znanym scenariuszem „Storage Benchmark”. Jest on zauważalnie krótszy niż w przypadku PCMark 10 i nastawiony bardziej pod graczy. Mowa o siedmiu różnych testach obejmujących:

• Ładowanie gry Battlefield V;
• Ładowanie gry Call of Duty: Black Ops 4
• Ładowanie gry Overwatch;
• Kopiowanie folderu z grą Counter Strike: Global Offensive;
• Nagrywanie materiału wideo z gry (OBS, 1080p, 60 FPS);
• Instalowanie gry The Outer Worlds;
• Zapis stanu gry w The Outer Worlds.

Wynik na poziomie 1837 punktów w teście 3DMark udowadnia, że Crucial X10 Pro bez problemów nadaje się dla graczy oraz streamerów, którzy potrzebują dodatkowej pamięci przenośnej dla swojego komputera czy konsoli. Transfery są wysokie, czasy dostępu niskie i nie ma problemów z wysokimi temperaturami.

Pora skończyć ze sztucznymi testami, a przejść do testów praktycznych. Na start bierzemy scenariusz z kopiowaniem małych plików. Posłużyła nam do tego specjalnie przygotowana paczka składająca się z 12 500 zdjęć w formacie *.jpg. Mowa o różnych rozdzielczościach i rozmiarach (od 72 KB do 50 MB), acz większość to standardowe grafiki o wielkości od 1 do 5 MB. Jak w każdym przypadku test przeprowadzany był kilkukrotnie, a następnie wyciągana była średnia.

Na szczęście Crucial X10 Pro radzi sobie z małymi plikami bardzo dobrze, a to właśnie ten test był piętą achillesową testowanego przez nas wcześniej Crucial X9 Pro. Co więcej propozycja amerykanów również znacząco wyprzedza SSD od SanDiska i Samsunga. Mowa tutaj o prędkościach na poziomie od 250 do 550 MB/s, zależnie od aktualnie kopiowanych plików.

Podczas kopiowania średnich plików mowa o folderze z trzema filmami w formacie *.mkv, każdy o wadze 16 GB co daje nam łącznie pond 48 GB. Ponownie test wykonywany był w obrębie tego samego nośnika, kilka razy dla wyciągnięcia średniej arytmetycznej. Krótszy czas kopiowania oznacza lepszy wynik.

Przy średnich plikach Crucial X10 Pro niestety zauważalnie odstaje od konkurencji, notując wyniki bardzo podobne do tańszego modelu. W zestawieniu z Sandiskiem jest niemal 3x gorzej i dwa 2x gorzej niż u Samsunga. Powód? Średni transfer na poziomie zaledwie 195 - 210 MB/s. To zapewne kwestia zastosowania kontrolera typu DRAM-less.

Crucial X10 Pro to bardzo mały, ale wytrzymały i wydajny SSD. Na pierwszy rzut oka konstrukcja jest identyczna do tańszego Crucial X9 Pro. Dostajemy więc obudowę z anodyzowanego aluminium z gumową warstwą antypoślizgową i certyfikatem IP55. Nie zabrakło też otworu umożliwiającego zaczepienie SSD przy kluczach czy plecaku oraz diody sygnalizującej pracę dysku. Na temperatury pod obciążeniem nie można narzekać, bo zanotowaliśmy maksymalnie 44°C.

Jeśli chodzi o wnętrze to nic szalonego tam nie znajdziemy, ot średniopółkowe i względnie nowoczesne podzespoły jak kontroler Silicon Motion SM2320 i 176-warstwowe kośćmi 3D TLC NAND od Microna. Jest to identyczne połączenie jak w Crucial X9 Pro, ale tym razem dostajemy interfejs USB 3.2 Gen 2x2 typu C, co pozwala zaoferować teoretyczne transfery do 2050 MB/s. W idealnych warunkach - CrystalDiskMark, PCMark 10, 3DMark - faktycznie tyle osiągamy.

Oczywiście w przypadku długotrwałego kopiowania plików wygląda to nieco inaczej. Tutaj transfery są znacznie niższe, w naszych testach obserwowaliśmy stałe 550 MB/s. Na szczęście Curcial X10 Pro nie ma tej samej przypadłości co model X9 Pro, czyli problemów z dużą ilością małych plików. Wręcz przeciwnie, wypada pod tym względem wzorowo. Jednak kopiując jeden bardzo duży lub kilka średnich materiałów wideo wydajność odstaje zauważalnie od konkurencji. Wyglądałoby to lepiej, gdyby producent zdecydował się jednak na kontroler wyposażony w pamięć DRAM.

Podsumowując Crucial X10 Pro to ciekawa propozycja dla osób poszukujących miniaturowego, przenośnego i wytrzymałego SSD. Nie jest to nośnik idealny, a na rynku są wydajniejsze propozycje, ale nie będą one tak małe i lekkie. Jego mocną cechą jest również certyfikat IP55 i aż 5 lat gwarancji, co przyda się osobom dużo podróżującym lub planującym używać SSD w terenie. Moim zdaniem Crucial X10 Pro to zdecydowanie lepszy wybór niż Crucial X9 Pro.

Crucial X10 Pro 1 TB

Ocena: 8/10

Zalety:

• Kompaktowe rozmiary i waga
• 256-bitowe szyfrowanie AES
• Wytrzymała obudowa (IP55)
• Przystępna cena
• 5 lat gwarancji

Wady: