Marsjański krater Gale wywołał właśnie duże zamieszanie u badaczy — tu jest więcej tlenu, niż sądzono, a miliony lat temu mogło być życie.
W próbkach pobranych przez łazik Curiosity zaobserwowano wyższe niż zwykle ilości tlenków manganu w skałach jeziornych w kraterze Gale na Marsie. Te skały osadowe mają większe rozmiary ziaren niż typowe w kraterze Gale, a zawarty w nich mangan miał 45-ktrotnie wyższe stężenie, czemu też towarzyszyło o 50% większe stężenie tlenków żelaza.
Skąd wzięło się tutaj tyle tlenków manganu? Wszystkie scenariusze badane przez zespół wymagają silnie utleniającego środowiska. Czyżby więc prymitywna atmosfera Marsa była bogatsza w tlen? I jeśli tak, to w jaki sposób?
Na Ziemi tego rodzaju osady występują bardzo często — ze względu na wysoki poziom tlenu w naszej atmosferze, produkowany przez życie fotosyntetyczne, oraz przez mikroby, które pomagają katalizować reakcje utleniania manganu. Mikroby na Ziemi mogą wykorzystywać wiele stopni utlenienia manganu jako energię do metabolizmu. Stąd śmiała teoria, że pierwotnie marsjańskie osady powstały w rzece, delcie lub w pobliżu linii brzegowej starożytnego jeziora.
Trudno, aby tlenek manganu powstał na powierzchni Marsa, więc nie spodziewaliśmy się znaleźć go w tak wysokich stężeniach w osadach brzegowych (...). Na Marsie nie mamy dowodów na życie, a mechanizm produkcji tlenu w starożytnej atmosferze Marsa nie jest jasny, więc sposób, w jaki utworzony i skoncentrowany został tlenek manganu, jest naprawdę zagadkowy.
— powiedział w oświadczeniu główny autor pracy naukowej Patrick Gasda z grupy Nauk i Zastosowań Kosmicznych Narodowego Laboratorium Los Alamos.
Oczywiście, nie możemy zakładać, że to życie wytworzyło tlen, a ten tlen utworzył związek chemiczny, który następnie zniknął przez wieki. Ale coś musiało utlenić mangan i żelazo znalezione przez Curiosity, więc proces musiał istnieć. Nawet jeśli nie były w nim zaangażowane żadne formy życia.
Środowisko jeziora Gale, ujawnione przez te starożytne skały, daje nam okno na środowisko nadające się do zamieszkania, które wygląda zaskakująco podobnie do dzisiejszych miejsc na Ziemi (...). Minerały manganu są powszechne w płytkich, tlenowych wodach występujących na brzegach jezior na Ziemi i niezwykłe jest znalezienie tak rozpoznawalnych cech na starożytnym Marsie.
- powiedziała Nina Lanza, główny badacz instrumentu ChemCam łazika Curiosity
Krater Gale ma średnicę 154 km, a powstał 3,5 do 3,8 mld lat temu pod wpływem uderzenia meteorytu. W jego wnętrzu znajduje się góra Aeolis Mons, wznosząca się ponad brzeg krateru. Warstwowa struktura wysokiej na 5,5 km góry wskazywała, że może ona zawierać długą sekwencję osadów prezentujących geologiczną historię Marsa, stąd właśnie to krater Gale został wybrany przez naukowców jako cel lądowania łazika Curiosity. Pierwsze dane dotyczące powierzchni Marsa łazik zaczął przekazywać 6 sierpnia 2012 roku.
Zobacz: Rozczarowanie na Marsie. Nasze wyobrażenie prysło jak bańka
Źródło zdjęć: NASA
Źródło tekstu: Journal of Geophysical Research: Planets, IFL Science, oprac. wł
